مجازات جرم ربا چیست؟
۲۹ آذر, ۱۴۰۰ امور کیفری 0 مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه
مجازات جرم ربا چیست؟
واژه های نزول، ربا، پول بهره ای و… را حتما بارها شنیده اید. تمام این ها در ذیل واژه ی ربا در قانون مجازات جرم انگاری شده اند. جرم ربا به اینصورت است که فردی، از دیگری (نزول خور یا ربا دهنده) پولی را می گیرد و در موعد بازپرداخت پول، علاوه بر اصل مبلغ پول، درصدی پول یا مال را نیز باید بصورت مازاده به صاحب مال بپردازد. این جرم مبنای شرعی دارد و در شرع نیز به عنوان عملی بسیار ناپسند و زشت در نظر گرفته شده است که عذاب بسیاری برای ربا دهنده و ربا گیرنده بیان کرده اند و در حکم جنگ با خداست. در ادامه ی مطلب به توضیح مجازات جرم ربا می پردازیم.
ربا چیست؟
ربا به معنای دریافت کردن سودی بیشتر از اصل مال است. به عبارت دیگر هنگامی که شخصی از دیگری پولی را بگیرد اما به این شرط که هنگام پس دادن پول، مبلغی مازاد بر اصل پول را برگرداند، در این جا ربا اتفاق افتاده است. به دلیل تاثیر بسیار مخربی که ربا در اقتصاد دارد و باعث مختل کردن و برهم زدن چرخ اقتصادی جامعه می شوند و همواره موجب چرخش پول در دستان اقشار ثروتمند و روز به روز فقیرتر شدن اشخاص کم توان می شود، قانون گذار اقدام به جرم انگاری آن نموده است. از نقطه نظر شرعی و اسلامی نیز این عمل بسیار قبیح و ناپسند است و از آن در حکم جنگ با خدا یاد شده است.
قانون گذار در ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی به تعریف ربا و شرایط آن پرداخته است و سپس مجازات ان را بیان کرده است.
” ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی:هر نوع توافق بین دو یا چند نفر تحت هر قراردادی از قبیل بیع، قرض، صلح و امثال آن جنسی را با شرط اضافه با همان جنس مکیل و موزون (قابل اندازه گیری و وزن کردن) معامله نماید و یا زائد بر مبلغ پرداختی، دریافت نماید ربا محسوب و جرم شناخته میشود مرتکبین اعم از ربادهنده، رباگیرنده و واسطه بین آنها علاوه بر رد اضافه به صاحب مال به شش ماه تا سه سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق و نیز معادل مال مورد ربا به عنوان جزای نقدی محکوم میگردند. |
چه افرادی در جرم ربا قابل مجازات هستند؟
در ماده فوق در خصوص مجازات جرم ربا سه شخص را قابل مجازات می داند:
- ربا دهنده: ربا دهنده شخصی است که مبلغ یا کلایی را به دیگری می پردازد و در مقابل دریافت اصل مال خود همراه با سود مشخصی را در هنگام بازپرداخت مطالبه می کند.
- ربا گیرنده: ربا گیرنده شخصی است که وجه یا مالی را از ربا دهنده می گیرد.
- واسطه بین آن ها: معمولا اشخاصی هستند که ربادهنده و ربا گیرنده را به هم معرفی و وصل می کنند.
میزان مجازات جرم ربا چقدر است؟
از آن جا که این جرم بسیار مخرب است، قانون گذار نسبت به آن سختگیری داشته و مجازات های مختلفی را برای افرادی که مرتکب این جرم می شوند، در نظر گرفته است. در خصوص میزان مجازات اشخاص فوق سه نوع مجازات جزای نقدی و شلاق و حبس در نظر گرفته است.
⇐ برگرداندن مبلغ اضافی پرداخت شده به صاحب آن.
⇐ حبس از شش ماه تا سه سال.
⇐ شلاق تا ۷۴ ضربه.
⇐ پرداخت جزای نقدی معادل مالی که به عنوان ربا رد و بدل شده است.
چه افرادی از مجازات این جرم استثناء شده اند؟
در تبصره ی ۲ و ۳ ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی، ربا میان یکسری افراد را استثناء کرده است:
- ربای پدر و فرزند
- ربای بین زن و شوهر
- ربای مسلمان از کافر
- ربا در حالت اضطرار
جرم ربا چند نوع است؟
معنای رایج و متدوال ربا که بطور کلی همان دریافت سودی مازاد بر مبلغ اصلی است. اما طبق یک دسته بندی ربا بر دو نوع تقسیم بندی شده است:
- ربای قرضی: ربای قرضی به معنای سودی است که قرض گیرنده باید در هنگام بازپرداخت وجه، به قرض دهنده بپردازد.
- ربای معاملی: ربای معاملی نیز به معنای مازادی است که در یک معامله و تبادل دو کالا که از نظر وزن و جنس مشابه هم باشند، اتفاق می افتد. مثلاً در معامله ارزن میان دو شخص، هر دو طرف یک کیسه ۱۰ کیلویی ارزن به دیگری می دهند ولی یک طرف، براساس قرار داد باید یک کیلو بصورت مازاد به دیگری بپردازد.
وضعیت حقوقی معاملات ربوی در قانون ایران چگونه است؟
از آن جا که معاملات ربوی معاملاتی هستند که با رضایت و توافق بین طرفین، شرط بر پرداخت مال اضافی ای بین طرفین توافق می شود و این مسئله اکثراً در قالب یکی از عقود مثل عقد بیع یا عقد صلح یا هبه و… منعقد می شود، آن معامله باید شرایط صحت معاملات را داشته باشد. یکی از شرایط صحت معاملات مشروع بودن جهت یک معامله است. در اینجا که ربا یک عمل غیر مشروع است، معامله ی مذکور، حتما نسبت به مال اضافی، باطل است اما صحیح بودن آن نسبت به مال اصلی مورد اختلاف است.
همچنین آنکه شرط مال اضافه ای که در یک معامله ی ربوی صورت می گیرد باید حتما ارزش مالی داشته باشد مثلا وجه نقد باشد یا ملک باشد و… بنابراین اگر ارزش مالی نداشته باشد، اینجا ربا اتفاق نیفتاده است.
۰۹۱۵۲۴۴۷۰۹۰
مقالات مشابه
در چه جرائمی دیه پرداخت می شود؟ نرخ دیه درسال ۱۴۰۳
دیه چیست ؟ در چه مواردی دیه پرداخت می شود؟ انواع دیه در قانون مجازات نرخ دیه درسال 1403 مهلت پرداخت آن چقدر...
تخریب جهیزیه توسط زوج
اختلافات خانوادگی زن و شوهر وقتی به مرحله ی طلاق میرسد یکی از موضوعات نیازمند توافق، جهیزیه است و علاوه بر استرداد جهیزیه بدون...
ولی دم چه کسی است؟
بسیاری از ما در هنگامی که قتلی اتفاق می افتد با واژه ولی دم برخورد کرده ایم اما آیا می دانید ولی دم به چه کسی می گویند و اصلا چه...
۰ دیدگاه ثبت شده است.
دیدگاهتان را بنویسید