روش شکایت از کلاهبرداری ارز دیجیتال
۳۱ مرداد, ۱۴۰۱ دستهبندی نشده 1 مدت زمان مطالعه: 12 دقیقه- رمز ارز دیجیتال چیست؟
- با چه روشهایی از طریق رمز ارزها کلاهبرداری صورت میگیرد ؟
- چگونه می توانیم جلوی کلاهبرداری ارز دیجیتال را بگیریم؟
- اگر کلاهبرداری انجام شد به کجا شکایت کنیم؟
در این مطلب به طور کامل به سوالات فوق پاسخ داده شده است.
فهرست مطالب
رمز ارزهای دیجیتال چیست؟
حتما تا به حال اسم بیت کوین و یا سایر رمز ارزهای دیجیتال به گوشتان خورده است. با توجه به پرونده های اخیر مجموعه حقوقی دادیاران و مراجعین متعدد در رابطه با کلاهبرداری از طریق بیت کوین و سایر رمز ارزهای دیجیتال لازم دانستیم که این بلاگ را تدوین و در وبسایت قرار دهیم. قطعا مهمترین سوال برای افرادی که دچار کلاهبداری شده اند این است که، آیا می توان موضوع را از منظر حقوقی پیگیری کرد؟
جرایم رو به رشد رمز ارزهای دیجیتال
با توجه به موج ورود به اینگونه سرمایه گذاری ها و افزایش قابل توجه برخی از رمز ارزها، عموم مردم به فکر سرمایه گذاری در ان می باشند. متاسفانه بسیاری از این افراد اگاهی و دانش لازم را نداشته و با کوچکترین اطلاعاتی به این حوزه ورود پیدا میکنند. شاید اولین راه جلوگیری از ضررهای کلاه برداری های رمز ارز افزایش سطح دانش و اگاهی می باشد. در زیر روشهای اصلی کلاه برداری از طریق سرمایه گذاری، اموزش و تجارت ارزهای دیجیتال اتفاق می افتد، مورد بررسی قرار میدهیم.
روشهای کلاهبرداری از طریق رمز ارزها
۱- در اختیار گذاشتن رمز کیف پول
اولین و بیشترین مورد کلاهبرداری رمز ارزهای دیجیتال می باشد. سودجو با روشهای مختلفی مشخصات کیف پول دیجیتال قربانی را گرفته و پس از ان اقدام به انتقال دارایی، به حساب های شخصی و یا سایر کیف پولهای هدف میکند. بسیار مراجعین زیادی داشته ایم که در این باره از ما کمک خواسته اند. متاسفانه هیچ راه پیگیری حقوقی موثری وجود ندارد. زیرا پیگیری تراکنش رمز ارزها و مشخصات حساب های مقصد کار دشواری می باشد. کلاه برداران معمولا با روشهای زیر چنین اقدامی انجام میدهد :
کانالهای اموزشی که افراد در حین اموزش اطلاعات خود را در اختیار طرف مقابل خود قرار میدهند. در بسیاری از موارد در حین اموزش، از شما اسکرین شات های متفاوتی میگیرد تا جایی به کدهای رجیستی و یا رمزهای ورود شما برسد.
این روش ساده در حالتهای متفاوتی و شاید ناخواسته اتفاق می افتد. نکته اول این است که برای ارائه اطلاعات خود به هر فرد یا شخص و یا حتی افرادی که به شما اموزش میدهند خط قرمز داشته باشید. به این فکر باشید که ارائه اطلاعات حساب خود (حتی کوچکترین اطلاع) به منزله ارائه کلید منزل و اتاق و یا گاوصندوق خود به فرد غریبه می باشد. از صحت اعتبار افراد و کانالهای اموزشی اطمینان حاصل کنید. تلگرام به دلیل عدم وجود مشخصات هویتی دقیق مالک کانال یا گروه و عدم دسترسی بدون اطلاعات کافی، مکان مناسبی برای این افراد می باشد.
۲- بد افزارها و اپلیکیشن های کیف پول جعلی
استفاده کنندگان از پلتفرم های شبکه های مجازی همیشه باید از سیستم عامل موبایل و یا کامپیوتر خود اشنایی کافی داشته باشند. به عنوان مثال در سیستم عامل اندروید روشهای زیادی برای جلوگیری از هک شدن و بد افزارها و نرم افزارهای جعلی وجود دارد. همچنین وجود نرم افزار پلی استور و اپ استور، محیط امنی را جهت دانلود نرم افزراهای معتبر فراهم کرده. ولی جالب است بدانید با وجود همین پلتفرم ها، خطر بد افزارهای از فیلتر رد شده در کمین می باشد.
در این روش قربانی از یک منبع نا معتبر نرم افزاری را که شبیه یک کیف پول و یا خدمات صرافی و … می باشد نصب میکند. این بد افزار اطلاعات شما را به چند روش استفاده میکند :
- استفاده از رمز و عبور شما جهت ورود به کیف پول.
- انتقال رمز ارز به کیف پول به مقصد متفاوت و نا معتبر و در نهایت گم شدن دارایی شما.
با اینکه نسبت به سایر روشها کمتر اتفاق می افتد و معمولا افراد از نرم افزارهای کیف پول مناسب و تایید شده استفاده میکنند، متاسفانه افراد زیادی هم هستند که به دلیل عدم اگاهی درگیر چنین بد افزارهایی شده اند .
پیشگیری: استفاده از سامانه و نرم افزراهای معتبر مانند اپ استور و گوگل استور جهت دانلود نرم افزارهای مختلف. پس از ان بررسی اعتبار و اصالت نرم افزار.
۳- اهدای ارز دیجیتال رایگان و یا توکن های بی ارزش
یکی از متداول ترین روشهای کلاه برداری در ایران می باشد. در این روش کلاه برداران و سودجویان پس از جلب اعتماد، اقدام به تخلیه دارایی و منایع شما میکنند. این کار با روشهای مختلفی صورت میگیرد. یکی از این روشها ارائه توکن های بی ارزش به صورت رایگان می باشد. سودجو قربانی را در یک پروسه غیر واقعی و یا بی ارزش قرار میدهد تا در نهایت به خواسته خود برسد.
پیشگیری: در دنیای رمز ارزها هیچ چیز رایگانی وجود ندارد مگر اینکه بی ارزش باشد. تحت تاثیر کلمات و جملات کسب توکن رایگان قرار نگیرید. مگر اینکه از منبع تایید شده و موثقی باشد که اعتبار ان برای شما ایجاد گردد.
۴- کلاهبرداری از طریق رمز ارزها با روش بازاریابی هرمی
با اینکه روشهای بازاریابی هرمی در اکثر کشورها قالب مشخص و قانونی دارد اما متاسفانه افراد خیلی کمی را دیده ام که از این کسب و کار خیری دیده باشند.
در طرح های هرمی رمز ارزها، قربانی در دو مرحله فعالیت دارد. ابتدا سرمایه گذاری یک رمز ارز کاملا بی ارزش و یا در مواردی فیک و سودهای کلان برای سود جویان. دوم فعالیت در جذب زیر شاخه و قربانیان بیشتر.
یک طرح هرمی به خاطر امید دادن برای دریافت سودهای نجومی با جذب اعضای جدید، متمایز میشود. فعالیت های هرمی در رمز ارزها هم به این صورت می باشد. انقدر سودهای عجیب قریب را در چشم شما بزرگ میکنند تا اینکه از منطق سرمایه گذاری دور میشوید و تا زمانی که به طور کامل سرمایه خود نا امید شوید. این نوع شبکه های هرمی رمز ارزها معمولا توکن های بسیار ناشناخته را به شما معرفی میکند. در برخی موارد خود توکنی را تولید و عرضه میکنند.
حتی در ابتدای کار شاید با یک پیشنهاد فوق العاده و یک مرحله خرید صاحب چندین برابر ان توکن شوید. پس از ان احتمال دارد مدت زیادی اجازه برداشت دارایی خود را نداشته باشید. همچنین با زیر مجموعه گیری و قربانی کردن افراد دیگر، شبکه را گسترش میدهید. تا جایی که یا شبکه کلا ورشکست میشود و کلا سرمایه شما نابود میشود. در بهترین حالت، سرمایه شما نه تنها افزایش نیافته بلکه چندین برابر کمتر میتوانید وجه خود را برداشت کنید. و یا اینکه این بازی کثیف برای یک دوره دیگر ادامه پیدا میکند.
پیشگیری : سمت هیچ نوع بازاریابی هرمی رمز ارزها نروید مگر اینکه رمز ارز معتبری در شبکه قابل سرمایه گذاری باشد که محدودیت خاصی بر ان وضع نشده است. که چنین چیزی بعید می باشد چون ماهیت این نوع سیستم ها به این شکل است که جنس با ارزش کم را بزرگ جلوه دهد!
۵- فیشینگ
اساس کار فیشینگ، جعل هویت یک شخص یا شرکت برای تخلیه اطلاعات مهم از قربانیان می باشد. فیشینگ یکی از متداول ترین تکنیک های کلاهبرداری در اینترنت است. بالخصوص جهت استخراج اطلاعات مالی در وبسایت ها! این تکنیک صرفا منحصر به تخلیه اطلاعات از طریق وبسایت های جعلی نیست. واسط چنین روشی میتواند ایمیل، نرم افزارها و شبکه های پیام رسان باشد. همچنین در فیشینگ روش متداولی وجود ندارد و سودجو نسبت به شرایط از روشهای مختلف استفاده میکند.
به عنوان مثال ممکن است ایمیلی از سوی وبسایت صرافی خود دریافت کنید. در این ایمیل مشخصات صرافی و هویتی شما ذکر شده و قرار است برای افزایش امنیت پنل خود اقداماتی انجام دهید. این پست الکترونیک احتمالا حاوی یک لینک بوده و شما را برای حل مشکل به آدرسی مشخص هدایت میکند. در واقع شما به صفحه ای هدایت میشوید که کاملا شبیه صفحه صرافی طراحی شده است. در نهایت اطلاعات شما را استخراج میکند.
راه های پیشگیری:
- جهت جلوگیری از کلاهبرداری از طریق رمز ارزها به روش فیشینگ همیشه ادرس url های وبسایتی که در ان هستید بررسی کنید. این کار با مقایسه با وبسایت اصلی امکان پذیر است.
- برای ورود به وبسایت شرکت یا پلتفرم مورد نظر ان را سرچ نکنید. نام وبسایت را مستقیم وارد کنید.
- از وجود پروتوکل امنیتی ssl یا تیک سبز قفل مانند در قسمت جستجو مطمئن شوید. در هر مرورگری میتواند متفاوت باشد.
- همیشه از کانالهای ارتباط رسمی با شرکت مورد نظر در ارتباط باشید. به هر لینک و پیامی که برای ما ارسال گردید سریعا وارد نشوید و صحت ان را مورد بررسی قرار دهید.
کلاهبرداری با استفاده از رمز ارز بیت کوین:
با توجه به این که رمز ارزها نوعی پول دیجیتال به حساب می آید و مثل پول کاغذی مادی نیست تا بتوان آن را به شکل فیزیکی مبادله کرد. برای رسیدگی حقوقی این موضوع باید به سراغ جرایم سایبری رفت.
قانونگذار ما در تعریفی که برای کلاهبرداری رایانه ایی داشته بیان کرده است:
” ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی: هرکس به طور غیرمجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن دادهها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون(۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. |
حال اگر برای مثال شخصی ادعا کند که در سیستم رمز گذاری مقداری ارز دیجیتال را به دیگری انتقال داده است. و مورد کلاهبرداری واقع شده است تکلیف چه خواهد بود؟ آیا می توان تحت عنوان کلاهبرداری رایانه ایی شکایت کرد؟
در تعریفی که بالاتر در مورد کلاهبرداری رایانه ایی در ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده بود، گفته شده است که مال یا منفعت یا خدمت یا امتیاز مالی برای خود کسب کند. مال در حقوق ما به هر چیزی گفته می شود که ارزش مبادله ایی داشته باشد و در مقابل آن پول یا یک کالای با ارزش دیگری داده شود. با توجه به این تعریف مشخص می گردد که رمز ارزهای دیجیتال را نیز می توان نوعی مال به حساب آورد. و یا حتی اگر کسی به مالکیت داشتن آن اعتقادی نداشته باشد قطعا منفعتی مالی به حساب می آید. در نتیجه در صورتی که از شما کلاهبرداری گردد و مقداری ارز دیجیتال برای مجرم از این طریق به دست آید می توانید تحت عنوان کلاهبرداری رایانه ای شکایت کنید.
سرقت رایانه ایی رمز ارزها یعنی چه؟
با توجه به امنیتی که در مورد رمز ارزها وجود دارد احتمال سرقت آن بسیار پایین است اما غیر ممکن نیست. در صورتی که کسی رمز ارز دیگری یا اطلاعات مربوط به کیف پول دیجیتالی وی را سرقت کند مرتکب جرم ماده ۷۴۰ قانون مجازات اسلامی شده است. در این ماده ربایش داده های متعلق به دیگری را سرقت رایانه ایی دانسته شده است.
دسترسی غیرمجاز به چه معناست؟
یک جرم دیگری که می توان بدان اشاره کرد دسترسی غیر مجاز است. بدین شکل که اگر فردی به شکل غیر مجاز به اطلاعات شخصی کیف پول دیجیتال شما دسترسی پیدا کند وی مرتکب جرم دسترسی غیر مجاز می شود.
نحوه شکایت از کلاهبرداری ارز دیجیتال :
برای ثبت شکایت در جرایم رایانه ایی، کار را باید مانند تمام جرایم دیگر شروع کنید. برای این منظور ابتدا به دفاتر خدمات قضایی مراجعه می کنید. بعد اقدام به ثبت شکواییه می کنید. بعد از ثبت شکواییه یک نسخه از آن را با خود به دادسرای جرایم رایانه ایی برده و ادامه کار را پیگیری کنید.
چند نکته مهم در راستای پیشگیری از جرم
فضای رمز ارزهای دیجیتال برای بسیاری هنوز یک فضای ناشناخته به حساب می آید. بنابراین هرگز بدون آشنایی کافی به این فضا وارد نشوید تا در دام کلاهبرداران رایانه ایی نیفتید. در همین راستا ذکر چند نکته برای پیشگیری از بزه دیده واقعا شدن در این فرایند خالی از لطف نیست.
- به هر کسی اعتماد نکنید. ممکن است افراد زیادی تحت عنوان صرافی ارز دیجیتال به سراغ شما بیایند که اگر مبلغی را در اختیار من قرار بدهی برایتان رمز ارز خرید و فروش می کنیم. اما در واقع اصلا سرمایه گذاری ایی در کار نیست. بنابراین فقط از صرافی های قانونی و معتبر برای خرید و فروش استفاده کنید.
- اطلاعات کیف پول را در اختیار دیگری قرار ندهید. تراکنش های مربوط به رمز ارزها در یک سیستم رمز نگاری شده رخ می دهد و تمامی این تراکنش ها در بلاک چین به ثبت می رسد و این فرایند ها از امنیت بسیاری بالایی برخوردار است. مگر آن که خودتان با دست خودتان به درون چاه بیفتید و اطلاعات ورود به پنل های کاربری و یا کیف پول خود را در اختیار این افراد قرار دهید!
- از ایمیل های فیشینگ غافل نشوید. ممکن است ایمیل هایی برای شما ارسال شود و از شما بخواهد که اطلاعات مربوط به کیف پول خود را در آن وارد کنید. این سایتی که شما در آن مشغول به پر کردن اطلاعات خود هستید یک وب سایت جعلی است که شما با در اختیار دادن اطلاعات خود به آنها، کارشان را راحت می کنید.
کلام اخر
کلاهبرداری ارز دیجیتال جزوی از مطلب مجازات کلاهبرداری و انواع ان می باشد. جهت اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
من در یک شرکت خارجی به نام nexer consulting سرمایه گذاری با تتر انجام دادم و متوجه شدم که شرکت کلاهبرداری است من میتونم با توجه به اینکه شرکت در خارج از ایران است شکایت کنم، ممنون میشم من را راهنمایی کنین