مراحل دادگاه به زبان ساده
۱۶ شهریور, ۱۴۰۱ امور حقوقی ( عمومی ) 25 مدت زمان مطالعه: 9 دقیقه
خیلی از افراد نمی‌دانند در صورت مواجهه با اتفاقات مختلف و ناگهانی از کجا شروع کرده و چگونه مراحل حقوقی و قانونی را طی کنند. ما در این مطلب کلیه مراحلی از اولین مراجعه حقوقی تا صدور رای و اجرای حکم قضایی را شرح می‌دهیم. در این مقاله شما به طور کامل با مراحل دادگاه ها و انواع آنها آشنا می‌شوید.
فهرست مطالب
مراحل دادگاه
فرض کنید با فردی در خیابان درگیر شده اید. در این درگیری پای شما صدمه دیده است و یا بعد از عقد قراردادی در یک بنگاه معاملات ملکی، حس می کنید در این معامله از شما کلاهبرداری شده است. همچنین شاید در یک بیمارستان از نحوه عملکرد پزشکی شاکی هستید و یا اینکه سرقتی از منزل شما رخ داده است. خوب در قدم اول باید در نظر داشته باشید اولین مرجع رسیدگی نیروی انتظامی می باشد. بالخصوص اگر مورد جرحی و یا به اصطلاح فوریتی باشد حتما نیاز است تا با فوریتهای نیروی انتظامی تماس بگیرید.
مامورین انتظامی پس از هر نوع اتفاقی موظف هستند صورت جلسه ای را تنظیم کرده و به عنوان شاهد و ضابط وقایع را ثبت کنند. این صورت جلسه به عنوان یک نوع شهادت در دادگاه و دادسرا به درد شما خواهد خورد. پس از هر واقعه فوریتی حدالامکان شهود لازم را در محل فراهم کنید. به عنوان مثال اگر دچار تصادفی شدید، شماره تماس شاهدان در صحنه را درخواست کنید و یا تا جای ممکن از جزئیات مرتبط، فیلم و عکس تهیه کنید.
در هر موردی اگر با فرد مقابل به توافق نرسیدید و یا از راه مذاکره مشکلات شما حل نشد نیاز دارید تا یک دعوای قضایی را مطرح کنید. یعنی به دلیل عدم توافق، اعلام می‌کنید که نیاز به مرجع قضایی صالحی دارید که بین شما داوری کند و یا حد و حدودها را برای شما مشخص سازد.
عمده موارد قضایی عام در دو گروه حقوقی و کیفری تقسیم می‌شوند. امور حقوقی معمول شامل خانواده، امور مالی و ملکی میباشد. عمده موارد کیفری شامل شرب خمر، سرقت، خیانت در امانت، دیه، ضرب و جرح و … می باشد.
دادگاه ها در شهرهای بزرگ می توانند جایگاه و ساختمان مجزا و اختصاصی داشته باشند. در شهرهای کوچک معمولا در ساختمان مرکز قضایی شعبات مختلفی دایر هست که به کلیه امور رسیدگی می کنند.
خوب حالا از کجا شروع کنم؟
برای شروع قرار نیست مستقیم به دادگاه مختص پرونده خودتان مراجعه کنید. چون به دلیل تعدد، گستردگی و پیچیدگی امور قضایی، اینکه پرونده شما کجا باید برود کار شما نیست. باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نماید تا آن ها پرونده ی شما را به دادگاه صالح ارسال کنند.
دفتر خدمات قضایی کجاست؟
دفتر خدمات قضایی مکانی هست که امور ابتدایی قضایی شامل تنظیم شکوائیه و دادخواست را انجام میدهد. دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صرفا جهت کاهش مراجعه حضوری و تسریع در روند رسیدگی هستند و فعالیت حقوقی و قضایی انجام نمی دهند. پس به جای این که مستقیم به دادگاه بروید، درخواست شما در دفاتر خدمات قضایی تهیه می شود و به دادگاه مناسب ارسال می شود. مثلا اگه موضوع شما درخواست طلاق هست به دادگاه خانواده و اگر دریافت دیه هست به دادگاه کیفری ارسال می شود.
پس شما به دفاتر خدمات قضایی مراجعه می کنید و پس از تنظیم درخواست شما، به دادگاه مناسب ارسال می شود و روال رسیدگی به پرونده ی شما شروع می شود. دادگاه های زیر از عمده دادگاه هایی هستند که پرونده به دبیرخانه آن جا ارسال می شود:
⇐ دادگاه کیفری یک
⇐ دادگاه کیفری دو
⇐ دادگاه های حقوقی
⇐ شورای حل اختلاف
⇐ دادگاه تجدید نظر
⇐ دادگاه انقلاب
⇐ دیوان عالی کشور
قبل از توضیحات کامل لازم است با چند مفهوم مهم آشنا بشید.
سامانه ثنا چیست؟
شما خودتان و یا توسط کارشناس دفاتر خدمات قضایی می توانید در سامانه ثنا ثبت نام کنید. این سامانه جهت ابلاغ امور حقوقی و اطلاعیه ها و روالی است که پرونده ی شما طی می کند در واقع به جای اینکه به صورت نامه درب منزلتان بیاید، برای شما در این سامانه ارسال می شود و پس از مشاهده ی آن توسط شما، ابلاغ ثبت می شود. برای اطلاعات بیشتر مطلب سامانه ثنا چیست را مطالعه کنید.
شورای حل اختلاف کجاست؟
شورای حل اختلاف یک مرجع قضایی اولیه است. پرونده های معمولی و خیلی راحت معمولا به این دادگاه وارد می شود. برخی از دعاوی به هیچ عنوان قابلیت مطرح شدن در شورای حل اختلاف را ندارند. همچنین صدور احکامی از جمله حبس و شلاق در این مراجع ممنوع است. امور حقوقی زیر بیست میلیون تومان به شورا و بیشتر از آن به دادگاه حقوقی ارجاع می شود.
- همه چیز در رابطه با شورای حل اختلاف
دادسرا کجاست؟
اگر شما به یک مشکلی کیفری برخورد کردید پرونده شما معمولا ابتدا به دادسرا ارجاع می شود. دادسرا جاییست که امور اولیه پرونده در خصوص تحقیق، تعقیب یا جست و جو توسط بازپرس انجام می شود تا در صورت صلاحیت به دادگاه کیفری ارسال شود. مرحله ی دادسرا شاید طولانی باشد.
اگر شواهد نشان دهد که شخص مجرم است، پرونده با تایید نهایی دادستان و صدور کیفر خواست به دادگاه قضایی ارجاع می شود. رئیس دفتر دادگاه هم پرونده را به شعبه ی مناسب رسیدگی، ارسال می کند. قاضی با مطالعه اولیه پرونده از دو طرف می خواهد که به دادگاه بیایند و مراحل قضاوت با حضور شاکی، متشاکی و وکلای هردو طرف شروع می شود. تاریخ حضور در دادگاه توسط سامانه سنا به هر دو طرف و وکلای آن ها اطلاع داده می شود.
در فرض دیگر نیز در صورتی که پرونده به دلیل نبودن شواهد کافی یا اثبات مجرم نبودن شخص خاتمه پیدا می کند و قرار منع تعقیب صادر می شود.
شکوائیه و دادخواست در مراحل دادگاه
برگه شرح شکایت در شکایت کیفری شکوائیه و شکایت حقوقی دادخواست نام دارد. (توجه داشته باشید دادخواست با درخواست فرق می کند. به عنوان مثال تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت یک نوع درخواست می باشد) در موضوع کیفری فرد شکایت کننده شاکی و طرف مقابل متشاکی نام دارد. در موضوع حقوقی فرد شکایت کننده خواهان و طرف مقابل خوانده نام دارد.
شکایت کیفری را روی هر کاغذی می توان نوشت. اما شکایت حقوقی حتما باید بر روی برگه مخصوص دادخواست نوشته شود. هر دو برگه را فرد متقاضی می تواند خودش بنویسد. ولی از نظر فنی توصیه می گردد به فردی که آشنایی تخصصی به امور حقوقی دارد و یا یک وکیل جهت تنظیم، سپرده شود. علت آن کیفیت نگارش محتوا بر اساس اصول حقوقی می باشد.
اگر نگارش شما مشکلی داشته باشد وارد جریان رسیدگی نشده و مرجع قضایی مدت خاصی را جهت تصحیح آن به شما مهلت میدهد.
در زیر مراحل دادگاه ها و اقداماتی که انجام میشه پشت سر هم نوشته شده است. لازم به ذکر است برخی موارد و مراحل نسبت به پرونده متفاوت است. ما تا جایی که توانستیم بصورت روان و مشخص این مراحل رو عنوان کردیم.
ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه
شکایت کیفری
- تنظیم شکوائیه توسط کارشناس، وکیل و یا خود فرد
- ارائه شکوائیه مستقیم به دادسرا و یا خدمات قضایی
- ارسال شکایت به واحد ارجا دادسرا
- در صورت نیاز درخواست صورت جلسه از نیروی انتظامی، پزشک قانونی و …
- ارسال صورت جلسات و توضیحات لازم توسط این مراجع به دادسرا
- درخواست حضور شاکی و اظهارات دوباره شاکی در صورت نیاز
- درخواست حضور متهم (در صورت نیاز حکم جلب) احتمال جلسه نهایی – در صورت صلاح دید حضور هر دو طرف
- تصمیم بازپرس جهت مجرم بودن متهم و یا برائت (عدم مجرمیت)
- تایید نهایی دادستان و صدور کیفر خواست ارسال پرونده به دادگاه صالح بسته به نوع پرونده
- تعیین جلسه حضور طرفین (متهم و شاکی) به همراه وکلا در دادگاه جهت اظهارات نهایی
- صدور حکم توسط قاضی پرونده و اعلام مهلت مشخص جهت درخواست تجدید نظر
- درخواست تجدید نظر از سوی شاکی یا متهم به دادگاه تجدید
- اعلام نظر حکم قطعی
- ارسال حکم به اجرای احکام
- اجرای حکم توسط اجرای احکام و پیگیری شاکی
شکایت حقوقی
- مراجعه به دفاتر خدمات قضایی تنظیم دادخواست توسط خواهان (فردی که از دیگری شکایت کرده است) به خوانده (فردی که از او شکایت کرده اید)
- استعلام هزینه دادخواست نسبت به نوع پرونده
- پرداخت هزینه دادخواست توسط خواهان
- ارسال دادخواست توسط خدمات قضایی به دادگاه حقوقی
- واحد ارجاع دادگاه بررسی کرده و به یک شعبه خالی ارجا می دهد
- بررسی مدارک پرونده توسط مدیر دفتر و در صورت نیاز درخواست مدارک مورد نیاز
- تحویل پرونده به قاضی پرونده و مطالعه آن توسط قاضی
- تنظیم وقت جهت رسیدگی
- ابلاغ به وکلا و خواهان و خوانده جهت حضور در دادگاه
- حضور خواهان و خوانده در دادگاه
- رای دادگاه و اعلام مهلت تجدید نظر و ابلاغ به طرفین
- ارجاع به اجرای احکام
- اجرای حکم توسط اجرای احکام
شورای حل اختلاف
دعاوی زیر ۲۰ میلیون تومان – انحصار وراثت – کیفری ⇐ صلح و سازش
- ثبت درخواست در دفاتر خدمات قضایی
- ارسال به شعبه ابلاغ از طرف شورا به طرفین جهت توضیحات
- حضور طرفین در شورای حل اختلاف
- داوری نهایی و ابلاغ به طرفین
- ابلاغ به اجرای احکام جهت اجرای حکم
اجرای احکام از مراحل پایانی دادگاه
کلیه پرونده ها چه حقوقی و چه کیفری پس از رای نهایی دادگاه در صورت نیاز به اجرای احکام ارسال می شود. در واقع اجرای احکام وظیفه اش این است که حکم قاضی را اجرا کند. این حکم میتواند مطالبه دیه، توقیف اموال، شلاق، حبس و… هرچیز دیگری باشد. لذا پس از حکم نهایی دادگاه، کار شما فقط با اجرای احکام است.
مقالات مشابه
آیا تغییر سن شناسنامه شدنی است؟
شناسنامه یک سند رسمی است و تغییر در اسناد رسمی به ندرت امکان پذیر است اما اگر سن شناسنامه ایی فرد با سن واقعی تفاوت داشته باشد...
وکالت نامه عادی چیست؟ راه های تائید وکالت نامه عادی
عقد وکالت، اعطای نمایندگی برای انجام امور حقوقی و اداری است. وکالت نامه کاری برای انجام امور اداری منعقد می شود و به دو...
وکالت کاری چیست؟ انواع وکالت کاری
وکالت یک عقد است که به شکل های مختلف منعقد می شود. ماده ی 656 قانون مدنی در تعریف عقد وکالت می گوید وکالت، عقدی است که به...
سلام وقت بخیر
از روش حقوقی برای وصول چک شکایت کردم . در سامانه ثنا ابلاغ اومده که در فلان تاریخ به فلان شعبه حقوقی شورای حل اختلاف مراجعه کنم. سوالم این هستش که کلا باید چیزی با خودم ببرم؟ منظورم اینه که برگه ای پرینت بگیرم یا هرچی ؟ ممنون میشم راهنمایی کنید . شرمنده اگه درست نتونستم توضیح بدم
با سلام برگه ی ابلاغ وقت رو همراه با ادله ی اثبات دعوا همراه داشته باشید.
با سلام برگه ی ابلاغ وقت رو همراه با ادله ی اثبات دعوا همراه باشید.
[…] جهت پیشگیری از طرح دعوا و طی کردن مراحل رسیدگی پیشنهاد می کنیم تحت عنوان وجه التزام خسارت تاخیر […]
سلام وقتتون بخیر بسیار ساده و روان و همه فهم بود بهترین و کاملترین مطلب بود خیلی ممنونم بابت وقتی که گذاشتین بسیار مفید بود و استفاده کردم فقط یک سوال ما دادگاه رفتیم خوانده ها حضور نداشتن قاضی هم هیچ جوابی نداد که کی نتیجه دادگاه میاد از ۱۴ تیر منتظر جوابیم خیلی نگرانیم که کی تکلیفمون مشخص میشه می خواستم بدونم زمان مشخصی نداره نمیشه هیچ کاری کرد اصلا قاضی اجازه سوال پرسیدن بهمون نداد این خیلی بد آدم بلا تکلیف میمونه فقط پرسید حرف دیگه ای بجز اینکه در لایحه دفاعیه نوشته داری یا نه و به سلامت
با سلام از اعتماد به مجموعه ی دادیاران ممنونیم .خیر این موضوع مربوط به روند رسیدگی دادگاه میباشد و از طریق سامانه ی ثنا متوانید پیگیری نمایید.
سلام اگر پرونده مهریه از سال ۹۱ باز شده باشه و مرد تا به الان پرداختی نداشته ب علت نداشتن مال ولی الان بهش سهم الارث رسیده و پرونده مهریه مجددا به جریان افتاده و مرد در دادگاه اعلام شاکی خصوصی در مورد بدهی خودش کرده و تاریخ اعلام به دادگاه بابت پرونده بدهی جدید میباشد الان الوهیت پرداخت با مهریه هست یا بدهی مرد ؟
با سلام الویت به طور کلی با مهریه ی زن میباشد
سلام مطالب خوبی بود ممنون
با سلام از لطف شما ممنونیم.
آیا پس از ارسال پرونده مهریه از شورا به دادگاه میتوان به ارجا مراجعه کرد جهت ارجا پرونده به شعبه ای که قبلا پرونده داشتیم و داریم.
سلام خیر روال ارجاع از طرق قانونی اجرا میشود
با عرض سلام خسته نباشی
مدت ۱۶ روز از دادخواست مطالبه حقوقی ما میگذرد دادخواست توسط دفتر قضایی ثبت گردیده و حق دادرسی هم واریز کردیم ولی تا به الان هیچ ابلاغیه ای برای مادارسال نشده دلیلش می تونه چی باشه؟ و سوال بعدی این است زمان تصادف همان روز مقصر کد ملی و مشخصات مارو گرفت و از طرف ما پرونده کیفری تشکیل داد و در شوارای حل اختلاف است و هنوز به دادگاه ارسال نشده. ما از این قضیه خبر دار نشدیم
ایا پیامک خدمات قضایی مبنی بر ثبت دادخواست برای ما ارسال گردیده است ؟بهتر است از خدمات قضایی پیگیری کنید که ایا پرونده دچار مشکل شده یا خیر درغیر اینصورت منتظر تایین وقت نظارت باشید
بعد از اتمام زمان مشخص شده برای درخواست تجدیدنظر برای اعلام حکم قطعی باید اقدام خاصی توسط شاکی انجام شود؟
سلام
میخواستم بدونم درخواست هبه تا چه اندازه میتونه
اجرا بشه ؟
سلام
این روال که ۱۴۰۱/۳/۳ بدلیل جرم مشهود بدون اینکه به دادگاه ببرن تحویل زندان بدهند ودر برگه تعیین وضعیت زندانی تاریخ صدور کیفرخواست۱۴۰۱/۳/۵ ثبت شده ولی در خلاصه گردش کار پرونده تاریخ ثبت پرونده در دادگاه ۱۴۰۱/۳/۷ ثبت شده آیا تخلف قاضی هست، چون در ۱۴۰۱/۳/۴ و ۱۴۰۱/۳/۵ خانواده ام برای گذاشتن فیش مراجعه کردن بهشون گفتن همچین پرونده ای اینجا ثبت نشده. ممنون میشم لطف کنید راهنمائی کنید.
سلام ، بسته به اینکه چقدر ادله شما کافی باشه . معمولا به دلیل گذشت زمان و عدم توانایی خواهان در اثبات یکسری دلایل حقوقی ارائه شده نتیجه گیری سخت خواهد شد
سلام و وقت بخیر بنده مدتی پیش به خانمی علاقمند شدم و مدتی رابطه داشتیم و هر بار خانم با پیشنهادم برای ثبت صیغه یا عقد خود داری می کرد بعد مدتی متوجه ارتباط مشکوک این خانم با بعضی مردهای غریبه شدم و کشف این قضیه توسط بنده موجب عصبایت و بداخلاقی این خانم شد و در ادامه تقاضای قطع رابطه را مطرح کردم که با واکنش تند خانم روبرو شدم که ادعا می کند که زن من شده و من باید پای رابطه بمانم در صورتی که هیچ پیمانی بین ما بسته نشده و فعلن هم تهدید به ابرو ریزی و شکایت از من به دادگاه می کند لطفا راهنمایی بفرمایید چگونه از این زن شکایت کنم که از زندگی من خارج شود.
سلام خاستم بدونم در پرونده کیفری بعد از صدور رای نهایی دادگاه بدوی و پس از عدم اعتراض متشاکی عنه و قطعیت رای ..روال پیگیری پرونده توسط شاکی به چه صورت میباشد آیا شاکی که رای به نفعش صادر و قطعیت یافته جهت پیگیری باید به اجرای احکام مراجعه کند یا پرونده خودکار به اجرای احکام ارسال میشود و به اجرا در خواهد امد و نیازی به درخواست نمیباشد..؟؟؟
سلام. باید درخواست صدور اجراییه کنید
سلام.بابت جرم پزشکی از دکتری شکایت کردم و مراحل شکایت حقوقی تا اخر طی شده اما دو دفعه ابلاغیه به پزشک صادر شده و پزشک در دادگاه حاضر نشده الانم انسداد حساب های بانکیش انجام شده میخواستم ببینم برای نوبت بعدی دادگاه اگر پزشک در دادگاه بازم حاضر نشه من باید کاری انجام بدم؟و اینکه وکیلم مدعیه کارهای لازم که بر عهدش بودرو انجام داده و از اینجا به بعد به عهده ی خودمه درسته؟
سلام من. دادخواست. تنظیم. سند. کردم. طرف. من. متاسفانه. خیلی. نفوذ. زیادی. داره. و چند فقره چک. تو قولنامه. قید شده. بوده که. من. پول دادم و گرفتم. یبار. ادعا کرد. چکهارو. قاپیدم که. خوشبختانه. دوریبن. بود. و. بازبینی. فیلم و. پرونده. بسته شد و. با. ادعاهای. مختلف . اللن شده. نزدیک سه. سال . و. کم کم. دارم. متوجه. میشم. که. منشی. دادگاه. هم بنحوی. اشنا شده و. همکاری میکنه. با. طرف. شکایت. من. و. ایا. مرجعی. هست. که. بتونم. پیگیری. کنم. و. متاسفانه. الان. اظهاریه. میاد که. فلان. روز بیا. میرم. راحت. میگه برو. دوماه. دیگه. بیا. و. یبار گفتم. نوشته. برای توضیحات. پس چرا. اقای. مسئول. دفتر. میگی. دوماه. دیگه. . و. این. ادم رو. متاسفانه. نسبت. به. سیستم. بد. بین. میکنه. و. اگر. راهی. هست. لطفا. راهنمایی کنید
درود بر شما
نورتان فرخنده
من ساکن مشهد هستم، حدود دو سال پیش، در شهرستان شیراز، شکایتی کیفری از من شد و طی این مدت به دفعات در دادسرای شیراز حاضر شدم و دلایلی مبنی بر بیگناهی ارائه دادم، در نهایت، یکماه پیش پیامکی با مضمون ختم پرونده و ارجاع به دادستان اومد.
امروز پیامکی اومد با این متن:
آقای … پرونده شما … به شعبه … کیفری دو ارجاع شد.
خواهش میکنم در صورت امکان پاسخ بدید:
۱. کلاً مفهوم پیام چیست؟
۲. برام احظاریه میاد؟
۳. من بیماری سعب العلاجی دارم(بهجت) و در این روزها(بخاطر ویروس کرونا) امکان سفر به شهرستان رو تحت هیچ شرایطی ندارم(چون امکان ابتلاء برام بسیار بالاست و در صورت ابتلاء، امکان بهبودی تقریبا غیرممکن است)، با توجه به این مورد، امکان تعویق زمان رسیدگی یا تغییر مکان رسیدگی به شهر محل سکونتم رو دارم؟
خواهش میکنم(اگر جسارت نیست) در صورت امکان هر چه زودتر پاسخ بدید، چون جدای از ناتوانی جسمی، از نظر مالی هم به شدت ناتوانم و نه امکان مشاوره با وکیل رو دارم و نه سفر، امیدم به شماست.
پیشاپیش سپاسگزارم.
سلام حضور شما مخاطب عزیز ، شما پرونده ای دارید که به مرحله دادگاه کیفری رسیده و به شما ابلاغ شده . لذا هنوز به مرحله اجرا نرسیده و حالت فرس نداره . حال با شرایط اخیر پیش امده دادگاهها تا تاریخ اعلامی قوه قضایی ( تا الان ۱۶ فروردین ) به تاخیر افتاده . پس تا اون موقع مشکلی پیش نمیاد و دادگاه از شما قبول میکنه .