دیه در قانون مجازات اسلامی

اصولا دیات بر اساس دیدگاه حقوق و قانون دارای دو وجه است؛ از نظر شکلی کیفری و از نظر ماهیتی مدنی محسوب می‌شود. به زبان ساده تر می‌توان گفت، دیه حقی ذاتا شخصی و فردی است. که در قالب عمومی مجازات طرح دعوا و قضایی می‌گردد. دیه از موارد ذکر شده در مجازات شرع می باشد (حدود، قصاص، دیات) و در قانون مجازات اسلامی مفصلا در کتاب چهارم در دو بخش مواد عمومی ( 448 تا 548 ) و بخش مقادیر دیه ( 549 تا 727 ) بدان اشاره شده است. همانطور که مشخص است حدودا 280 ماده یعنی حدود 40 درصد از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 بدان اختصاص داده شده است. از آن چنین برداشت می‌شود که در قانون مجازات اسلامی حق دیه از اهمیت زیادی برخوردار است.

جهت درخواست وکیل دیه در مشهد با شماره تماس 09152447090 تماس حاصل فرمایید.

در امور مختلف کیفری اعم از عمدی، غیر عمدی (شبه عمدی) و خطای محض، دیه داریم! در موضوعات جرایم عمد هم در مواردی نظیر عدم امکان قصاص یا رضایت شاکی و یا… موضوع پرداخت دیه به عنوان مجازات مطرح است. همچنین در موضاعات جرایم غیر عمدی نظیر حوادث ناشی از رانندگی حین کار و … علاوه بر مجازات دیگر از جنبه خصوصی آن به عنوان مثال پرداخت دیه، نیز مطرح می‌گردد. همچنین در جرایم ناشی از خطای محض نیز پرداخت دیه به عنوان مجازات داریم.

اصولا در رسیدگی قضایی به جهت تشخیص نوع صدمات و جراحات و میزان آن از نظرات کارشناسی پزشکان و متخصصین پزشک قانونی استفاده می‌گردد. لازم به ذکر است میزان دیه مطلقا توسط محاکم قضایی تعیین و پزشک قانونی فقط نوع و میزان صدمه را مشخص می‌کند. اما در مورد ارش ( مقدار دیه ای که در شرع و قانون معلوم نشده) پزشک قانونی در نظرات خود میزان آنرا مشخص می‌نماید.

نکات دیه:

نکته: در صورت به نتیجه نرسیدن مطالبه دیه از طریق شکایت کیفری، طرح موضوع از طریق ارائه دادخواست حقوقی امکان پذیر می‌باشد.

نکته: یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در دیه جرح به آن توجه نمود این است که ماه حرام فقط در موارد فوت ملاک محاسبه دیه است و دیه جرح و شکستگی بر اساس دیه ماه عادی محاسبه می‌گردد.

انواع دیه بر اساس قانون مجازات اسلامی به چهار گروه تقسیم می‌شود:

دیه قتل:

مطابق با یک دیه کامل می‌باشد. قوه قضائیه هر ساله بر اساس نرخ تورم و سایر عوامل میزان آن را مشخص می‌نماید. به عنوان مثال دیه کامل در سال 99 در ماه‌های غیر حرام 330 میلیون تومان و در ماه حرام 440 میلیون تومان می‌باشد.

دیه منافع اعضا:

شامل مواردی چون دیه بینایی، شنوایی، عقل، بویایی، صوت و گویای می‌باشد. در شرایطی است که فرد اعمالی انجام شود که دیگری حواس خود را از دست بدهد. در این صورت مثلا فرد بویای خود را از دست داده ولی آسیب فیزیکی ندیده است. در این صورت فرد مجرم باید دیه منافع آن عضو را پرداخت کند.

دیه جراحت:

شامل زخم، کبودی و قرمزی. در صورتی که طرف مقابل دچار جراحت های فوق گردد باید دیه جراحت پرداخت کند که میزان آن توسط و با تشخیص پزشک قانونی انجام می‌گیرد.

دیه اعضای بدن:

اگر  از عضوی تنها یک عدد در بدن انسان وجود داشته باشد و آن عضو از بین برود، باید یک دیه کامل بپردازد اما اگر از آن عضو دو عدد وجود داشته باشد مانند کلیه و چشم از بین رفتن یک عدد از آن شامل پرداخت نصف دیه و از بین رفتن هردو آن شامل پرداخت دیه کامل می‌باشد.

دیه در ماه حرام (تغلیظ دیه)

مطابق ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی دیه کامل هر ساله توسط قوه قضائیه تعیین میگردد و بر اساس ماده ۵۵۵ اگر رفتار مرتکب و فوت مضروب هر دو در ماه‌های حرام ( محرم، رجب، زی القعده، زی الحجه ) انجام گیرد یا در محدوده حرم مکه واقع شود. خواه عمل به صورت عمد باشد خواه غیر عمد، علاوه بر دیه نفس، یک سوم دیه نیز به آن اضافه شده و فرد خاطی ملزم به پرداخت آن می‌گردد.

نکته: دیه ماه حرام صرفا برای قطل نفس است و برای آسیب وارده شده به اعضا دیه عادی حساب می‌شود.

ایا دیه قابل ارث بردن می باشد؟

بله ولی دم می‌تواند درخواست دیه نماید و این دیه به وراث وی تعلق می‌گیرد.

پرداخت دیه به چه صورت است؟

دیه قتل عمد تا پایان یک سال باید اداء شود. دیه قتل شبیه عمد طی دو سال و دیه خطای محض طی سه سال به صورت پرداخت سالانه یک سوم اداء می‌شود.

تعریف ارش:

ارش به آن مقدار از دیه گفته می‌شود که توسط قانون به طور کامل مشخص نشده و به کمک کارشناس و سازمان پزشک قانونی مشخص می‌شود.

اعتراض به رای پزشک قانونی

هر دوطرح دعوا میتوانند طی دو هفته پس از ابلاغ رای کمسیون پزشکی به آن اعتراض کنند و بعد از آن این حق از آنها گرفته می‌شود. در این مدت با پرداخت مبلغ حق کمسیون پزشکی به امرو رسیدگی می‌شود. اگر پس از درخواست اعتراض و تحقیقات لازم رای پزشک بازگردانده شود، حق کمسیون پزشکی پرداخت شده توسط متقاضی هم به ایشان برمیگردد.

انواع صدمات و جراحت و دیه آن‌ها

حارصه:

به خراشیدگی پوست بدون اینکه خون جاری شود حارصه گفته می‌شود و یک صدم دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

دامیه:

جراحت سطحی که باعث بریدگی گوشت و همراه باخونریزی باشد (خون کم یا زیاد) دوصدم دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

متلاحمه:

به جراحت و بریدگی عمیق گوشت متلاحمه گفته می‌شود این جراحت عمیق است اما به پوست نازک روی استخوان نمی‌رسد و سه صدم دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

سمحاق:

به جراحت عمیقی که به پوست نازک روی استخوان برسد سمحاق گویند و چهارصدم دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

موضحه:

به آن نوع از جراحت که پوست نازک روی استخوان را کنار بزند و استخوان نمایان شود موضحه گفته می‌شود و پنج صدم دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

مأمومه:

به آسیبی که عمق جراحت آن به کیسه مغز برسد مأمومه گویند و یک‌سوم دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

دامغه:

به صدمه یا جراحتی که همراه با شکستگی استخوان سر کیسه مغز را پاره کند، دامغه گفته می‌شود و علاوه بر دیه شکستگی سر، موجب ارش پاره شدن کیسه مغز نیز می باشد.

جائفه:

به آن نوع از جراحت که با وارد کردن هر نوع وسیله و از هر جهت به درون بدن انسان اعم از شکم، سینه، پشت و پهلو ایجاد می‌شود جائفه گفته می‌شود و یک سوم دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

اگر وسیله مذکور از یک طرف بدن وارد شده و از طرف دیگر خارج شود، دو جراحت جائفه محسوب می‌شود.

درصورتی که در جائفه به اعضای درونی بدن آسیب برسد و یا از بین برود، علاوه بر دیه جائفه، دیه یا ارش آن نیز محاسبه می‌گردد.

نافذه:

جراحتی است که با فرو رفتن وسیله‌ای مانند نیزه یا گلوله در دست و یا پا ایجاد می‌شود دیه آن برای مرد یک دهم دیه کامل است و در مورد زن ارش ثابت به آن تعلق می‌گیرد.

حکم مربوط به نافذه برای اعضایی است که دیه آن عضو بیشتر از یک دهم دیه کامل باشد.

در عضوی که دیه آن مساوی یا کمتر از یک دهم دیه کامل باشد، ارش ثابت است؛ مثلا اگر گلوله در بند انگشت فرو رود به دلیل اینکه دیه یک بند انگشت از یک دهم دیه کامل کمتر است، ارش تعیین می‌گردد. جهت ارتباط با وکیل دیه در مشهد میتوانید با شماره تماسهای مندرج در بخش تماس با ما ارتباط بر قرار کنید.

نحوه محاسبه دیه جراحت در قانون مجازات اسلامی

هرگاه یکی از جراحت‌های حارصه، دامیه، متلاحمه، سمحاق و موضحه (موارد نامبرده در بندهای «الف»تا «ث» ماده  709 قانون مجازات اسلامی) در جایی از بدن غیر از سر و صورت واقع شود، در صورتی که آن عضو دارای دیه معین باشد، دیه به حساب نسبت‌های فوق از دیه آن عضو تعیین می شود و اگر آن عضو دارای دیه معین نباشد، ارش ثابت است.

مثلا اگر متلاحمه برای یک بند از انگشتان دیت معین شود، به نسبت دیه یک بند انگشت محاسبه خواهد شد.

به طور مثال :

دیه یک انگشت = یک دهم دیه کامل

دیه یک بند انگشت = یک سوم دیه انگشت

متلاحمه برای یک بند انگشت = دو درصد از دیه یک بند انگشت.

در صورت که به دنبال وکیل دیه در مشهد هستید وکلای متخصص دادیاران در حوزه دیه و امور کیفری می‌توانند به شما کمک کنند. وکلای دیه دادیاران در مشهد در موارد زیر به صورت تخصصی وکالت پرونده دیه شما را بر عهده می‌گیرند.

دیه تصادفات منجر به فوت و یا جرح، دیه ناشی از حوادث کار، دیه ناشی از قصور پزشکی و سایر امور کیفری مرتبط با دیات.

مقالات مشابه

ادله اثبات دعاوی کیفری

ادله اثبات دعاوی کیفری و نکاتی که باید بدانیم در ابتدای امر باید بدانیم که ادله اثبات چیست؟ به دلایلی که با آن می توان ارتکاب...

سجل کیفری و نکات مرتبط با آن

سجل کیفری و هرآنچه در رابطه با محکومیت موثر کیفری باید بدانید. سجل کیفری به نوعی شناسنامه کیفری شما به حساب می آید که موارد...

وکیل دیه

وکیل متخصص دیه در این متن تعاریف و مفاهیم کلی در رابطه با دیات و ارش را برای شما مخاطب عزیز جمع آوری کرده ایم . همچنین جهت...

۰ دیدگاه ثبت شده است.