رشوه چیست؟ مجازات رشوه گرفتن و رشوه دادن
۱۹ آبان, ۱۴۰۱ امور کیفری 0 مدت زمان مطالعه: 6 دقیقهفهرست مطالب
رشوه از جرایم مرسوم در تمام جوامع است و حتی سابقه ی آن به تشکیل اولین حکومتها باز می گردد. در تمامی کشورها برای رشوه دادن و رشوه گرفتن مجازات در نظر گرفته شده است و حتی مذهب نیز، این کار را امری بسیار ناپسند می داند. ارتشاء در واقع مخلّ اجرای درست و به موقع قانون است و حق و حقوق افراد و عدالت را پایمال میکند. در ادامه مطلب به رشوه و مجازات رشوه گیرنده و رشوه دهنده می پردازیم. همچنین در انتهای مطلب مجازات رشوه دادن به مامور نیروی انتظامی ذکر شده است.
رشوه چیست ؟
به معنای قبول کردن وجه یا مال یا سند پرداخت وجه است، تا انجام یا عدم انجام عملی با ناحقی برای شخصی که رشوه می دهد،صورت بگیرد. رشوه را صرفا می توان به کارکنان دولت یا ماموران نهاد های عمومی دولتی پرداخت کرد.
راشی و مرتشی
راشی کسی است که برای انجام کار خود به کارمند دولت رشوه می هد. مرتشی نیز کارمند دولتی است که رشوه را قبول نموده است.
نکات:
- وعده ی پرداخت مال رشوه محسوب نمی شود بلکه باید قبول نیز صورت بگیرد.
- چنانچه فرد کارکنان دولت نباشد، این عمل جرم ارتشاء نخواهد بود.
- برای دریافت مال نیز چه قبل از انجام کار صورت بگیرد و چه بعد از انجام کار درهر صورت جرم ارتشاء محقق شده است.
- اگر شخصی به منظور انعام دادن و تشکر، به کارمندی که دخالتی در جریان نداشته، چیزی بدهد، این عمل جرم نیست.
- اگر راشی از جایگاه مرتشی بعنوان کارمند دولت آگاه نباشد و یا مطلع باشد اما نیت او ازپرداخت وجه یا مال، رشوه نباشد،در اینجا جرم ارتشاء واقع نشده است.
- اگر راشی برای احقاق حق خود ناچار به پرداخت رشوه شود و بتواند این امر را ثابت نماید مجازات نخواهد شد.
- اگر مرتشی ابتدا مال را قبول نموده و قبل از کشف جرم، منصرف شود و آن را برگرداند، مجازات نخواهد شد.
- مال به هر نحوی به دست مرتشی برسد، جرم محقق می شود.
ارتشاء در قانون
رشوه خواری براساس ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری جرم انگاری شده است:
هر یک از مستخدمین و مامورین دولتی اعم از قضایی و اداری یا شوراها یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی و بطور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح یا شرکتهای دولتی یا سازمانهای دولتی وابسته به دولت و یا مامورین به خدمات عمومی خواه رسمی یا غیر رسمی برای انجام دادن یا انجام ندادن امری که مربوط به سازمانهای مزبور می باشد وجه یا مال یا سند پرداخت وجه یا تسلیم مالی را مستقیما یا غیر مستقیم قبول نماید در حکم مرتشی است. اعم از این که امر مذکور مربوط به وظایف آنها بوده یا آنکه مربوط به مامور دیگری در آن سازمان باشد، خواه آن کار را انجام داده یا نداده و انجام آن بر طبق حقانیت و وظیفه بوده یا نبوده باشد و یا آنکه در انجام یا عدم انجام آن مؤثر بوده یا نبوده باشد.
مجازات ارتشاء
مجازاتهای مختلفی برای جرم ارتشا در نظر گرفته شده است که با توجه به میزان رشوه، متفاوت است. از آنجا که مبالغ ذکر شده در ماده ۳ قانون مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری از زمان وضع قانون تغییر نکرده اند، دادگاه ها باتوجه به شرایط، یک یا چند تا از مجازات ها را بنا به صلاحدید خودشان برای مجرمین مشخص میکنند. بطور کلی آن مجازات های مذکور در قانون عبارت اند از :
- حبس از شش ماه تا ۱۵ سال
- حبس ابد
- شلاق
- انفصال دائم از مشاغل دولتی
- انفصال موقت از مشاغل دولتی
- ضبط مال موضوع ارتشاء، به نفع دولت
مرجع صالح برای رسیدگی
رسیدگی به این جرم در صلاحیت دادگاه عمومی محل وقوع جرم است. اگر بصورت گروهی و سازمان یافته باشد در صلاحیت دادگاه انقلاب است. مواد ۵۸۸ تا ۵۹۴ قانون مجازات اسلامی نیز به جرم ارتشاء می پردازد.
مجازات رشوه دادن به پلیس
قانون اساسی کشور برای مجازات جرایم نیروهای مسلح مجازات جداگانه پیش بینی کرده است. این قانون در ماده ۱۱۸ قانون نیروهای مسلح در رابطه با دریافت رشوه توسط پرسنل نیروی انتظامی و کلیه نیروهای نظامی که می تواند شامل مامور نیروی انتظامی، مامور راهنمایی و رانندگی، مامور سپاه، مامور بسیج و… اشاره کرده است. لذا این موضوع از طریق دادسرای نظامی قابل طرح می باشد و می توان از مامور به عنوان دریافت رشوه شکایت کرد.
ماده ۱۱۸ این قانون بیان میدارد :
” هر کدام از ماموران نظامی که برای انجام یا خودداری از انجام امری که از وظایف خود یا یکی از کارکنان نیروهای مسلح است، وجه، مال، سند پرداخت وجه یا تسلیم مالی را بلاعوض یا کمتر از قیمت معمول به هر عنوان قبول کند، اگر چه انجام یا خودداری از انجام امر برخلاف قانون نباشد، در حکم رشوه گیرنده محسوب میگردد. “
این موضوع در دادسرای نظامی مطرح میگردد و در صورتی که اثبات شود، متخلف از تاریخ صدور کیفرخواست، از شغل خود تعلیق میگردد.
نکته : چنانچه متهم به موجب رأی قطعی برائت حاصل کند، ایام تعلیق جزء خدمت او محسوب خواهد شده و حقوق و مزایای دوران تعلیق خود را دریافت میکند.
مجازات رشوه گرفتن توسط مامور نیروی انتطامی
در این ماده قانونی محکومیت رشوه به شرح زیر می باشد :
الف – هرگاه قیمت مال یا وجه مأخوذ تا یک میلیون ریال باشد به حبس از یک تا پنج سال و جزای نقدی معادل وجه یا قیمت مال مأخوذ و تنزیل یک درجه یا رتبه.
ب – هر گاه قیمت مال یا وجه مأخوذ بیش از یک میلیون ریال تا ۱۰ میلیون ریال باشد به حبس از دو تا ۱۰ سال و جزای نقدی معادل وجه یاقیمت مال مأخوذ و تنزیل دو درجه یا رتبه.
ج – هرگاه قیمت مال یا وجه مأخوذ بیش از ۱۰ میلیون ریال باشد به حبس از سه تا پانزده و جزای نقدی معادل وجه یا قیمت مال ماخوذ و اخراج از نیروهای مسلح.
مجازات رشوه دادن به مامور نیروی انتظامی
مجازات رشوه دادن به پلیس و سایر نیروهای نظامی و انتظامی چیست ؟
در رابطه با رشوه دهنده فرقی نمیکند که این رشوه به مامور دولت باشد و یا نیروی انتظامی و یا نظامی طبق قانون ، اگر بزه ارتشاء(رشوه دادن) اثبات شود محکوم به حبس از ۶ ماه تا سه سال و یا تا ۷۴ ضربه شلاق و ضبط مال رشوه خواهید شد.
دیدگاهتان را بنویسید