شرایط برخورداری از آزادی مشروط چیست؟

پس از اینکه شخصی به حبس محکوم شد در چه شرایطی می تواند از زندان آزاد شود؟ آیا اصلا راهی هست که تا قبل از تمام شدن دوران محکومیت خود آزاد شود؟ نظام کیفری، نظامی سخت گیرانه است تا بتواند بازدارندگی لازم را برای پیشگیری از وقوع جرم در افراد بوجود آورد. اما براساس نظریه های جرم شناسی مجازات همیشه راه حال خوبی برای جلوگیری از وقوع جرم در جامعه نیست. اما خب نظر قانون گذار کیفری بر شدت مجازات هاست و نمی شود در این باره کاری کرد. با این حال قانونگذار یکسری اسبابی را برای اینکه تساهل خود را نسبت به مجرمانی که اصلاح شده اند، نشان دهد و آن ها را برای تغییرات مثبت تشویق نماید در نظر گرفته است. او می خواهد این آزادی را به منزله فرصتی دوباره برای شخص مجرم در نظر بگیرد. عفو و آزادی مشروط نیز از همین شرایط ویژه هستند که در قانون مجازات آمده است. در این مطلب میخواهیم به آزادی مشروط بپردازیم.

آزادی مشروط

آزادی مشروط مربوط به مجازات سالب آزادی یا همان حبس است. هنگامی که برای شخصی، حکم مجازات حبس صادر می شود، در صورت وجود شرایط مقرر قانونی، پیش از اتمام مدت حبس، او می تواند از آزادی برخوردار شود. این آزادی تنها در مورد حبس تعزیری وجود دارد. در واقع قانون گذار با در نظر گرفتن این نهاد خواهان بازگشت شخص محکوم به زندگی و دادن فرصت دوباره است. مجرمی که با آزادی مشروط به جامعه باز می گردد تحت نظارت مقام های انتظامی قرار دارد و رفتار او رصد می شود.

شرایط قانونی

همانطور که گفته شد شرایط  اعطای آزادی مشروط توسط قانون گذار مشخص شده است. این شرایط در ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی به شرح زیر آمده است:

« الف- محکوم در مدت اجرای مجازات همواره از خود حسن اخلاق و رفتار نشان دهد.
ب- حالات و رفتار محکوم نشان دهد که پس از آزادی، دیگر مرتکب جرمی نمی شود.
پ- به تشخیص دادگاه محکوم تا آنجا که استطاعت دارد ضرر و زیان مورد حکم یا مورد موافقت مدعی خصوصی را بپردازد یا قراری برای پرداخت آن ترتیب دهد.
ت- محکوم پیش از آن از آزادی مشروط استفاده نکرده باشد.»

محکوم باید چه مقدار از مجازات خود را گذارنده باشد؟

• در مورد محکومان به بیشتر از ۱۰ سال حبس: پس از گذراندن نصف مدت حبس.
• در مورد محکومان به کمتر از ۱۰ سال حبس: پس از گذراندن یک سوم مدت حبس.

• شرایط عفو مجازات چیست؟
• شرایط تعلیق مجازات به چه صورت است؟
• قرار منع تعقیب چیست؟

مدت زمان

در ماده ۵۹ قانون مجازات اسلامی مدت زمان آزادی بیان شده است:

« مدت آزادی مشروط شامل بقیه مدت مجازات می شود، لکن دادگاه می تواند مدت آن را تغییر دهد و در هر حال آزادی مشروط نمی تواند کمتر از یکسال و بیشتر از پنج سال باشد جز در مواردی که مدت باقیمانده کمتر از یک سال باشد که در این صورت مدت آزادی مشروط معادل بقیه مدت حبس است.»

موانع استفاده از آزادی

در صورت وجود یکسری شرایط و عناصری شخص محکوم نمی تواند از نظام آزادی مشروط استفاده نماید. این شرایط عبارت اند از:

• اگر شخص محکوم قبلاً از نهاد آزادی مشروط استفاده کرده باشد، نمی تواند برای بار دوم از آن استفاده نماید.
• اگر شخص محکوم به دلیل نپرداختن جزای نقدی به مجازات بدل حبس محکوم شده باشد.
• اگر شخص محکوم در تبعید باشد.
• اگر شخص محکوم  به مجازات حداقلی در جرایم مواد مخدر محکوم شده باشد و مدت حبس او بیش از پنج سال باشد.
• اگر شخص محکوم به دلیل عدم رعایت مجازات تکمیلی به حبس محکوم شده باشد.

اگر شخصی در حین آزادی مشروط، مرتکب جرم دیگری شود، چه اتفاقی می افتد؟

اگر شخص محکوم با وجود جمیع شرایط گفته شده، مشمول این آزادی شود، چنانچه در ایام آزادی خود مرتکب جرم عمدی موجب قصاص، حد یا تعزیری تا درجه ۷ (حبس بیش از ۶ ماه) شود حکم آزادی مشروط او باطل می شود. در اینجا مجازات قبلی جرم و مجازات جدید هر دو باهم جمع شده و لازم الاجرا می شود. یعنی اگر شخص از محکومیت قبلی خود، ۴ سال باقی مانده باشد و در جرم بعدی به ۳سال حبس محکوم گردد، مجموعاً ۷ سال حبس باید بگذراند.

نحوه درخواست ازادی مشروط

شخص محکوم تقاضای خود را مبنی بر آزادی مشروط با نظر به مقررات قانونی تهیه نماید و سپس تقاضای خود را به مسئولین زندان تحویل دهد. اگر تقاضای او مورد تایید رئیس زندانی که در ان قرار دارد و دادیار ناظر زندان و دادستان، واقع شود، به سازمان اداره ی زندان ها فرستاده می شود. پس از پیشنهاد رییس زندان، قاضی اجرای احکام موظف است مراتب را رسیدگی کند و در صورت احراز شرایط پیشنهاد آزادی مشروط را به دادگاه تقدیم می کند. پس از بررسی اگر شخص شرایط قانونی را داشته باشد، دادگاه مبادرت به صدور حکم می نماید.

آزادی مشروط در جرایم مواد مخدر

آزادی مشروط در جرایم مواد مخدر به‌عنوان یکی از تدابیر اصلاحی و بازپروری در سیستم‌های قضایی کشورهای مختلف مطرح است. این نوع آزادی به محکومان این جرایم، فرصتی برای بازگشت به جامعه با رعایت شرایط خاص می‌دهد.

قانون آزادی مشروط در جرایم مواد مخدر در ایران، بر اساس قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۸۹ و اصلاحات بعدی آن، به‌طور مشخص به شرایط و مقرراتی پرداخته است که بر اساس آن، محکومان جرایم مواد مخدر می‌توانند تحت شرایطی از آزادی مشروط برخوردار شوند. این شرایط شامل سپری کردن حداقل یک‌سوم از مدت حبس تعیین شده، رفتار مناسب و همکاری با مقامات قضایی و زندان، و عدم ارتکاب جرایم جدید در طول مدت حبس است.

محکوم باید تعهد کند که پس از آزادی مشروط، از هر گونه فعالیت مرتبط با مواد مخدر خودداری کند و در برنامه‌های بازپروری و درمانی شرکت نماید. همچنین، تأیید و تأمین ضمانت‌های لازم از سوی محکوم یا خانواده‌اش برای اجرای تعهدات بعد از آزادی مشروط ضروری است. در صورت تخلف از شرایط تعیین‌شده، آزادی مشروط لغو و محکوم به زندان بازگردانده می‌شود.

این رویکرد با هدف کاهش جمعیت زندانیان، بازپروری و بازگشت سالم محکومان به جامعه و کاهش هزینه‌های زندان اجرا می‌شود.

مقالات مشابه

در چه جرائمی دیه پرداخت می شود؟ نرخ دیه درسال ۱۴۰۳

دیه چیست ؟ در چه مواردی دیه پرداخت می شود؟ انواع دیه در قانون مجازات نرخ دیه درسال 1403 مهلت پرداخت آن چقدر...

تخریب جهیزیه توسط زوج

اختلافات خانوادگی زن و شوهر وقتی به مرحله ی طلاق میرسد یکی از موضوعات نیازمند توافق، جهیزیه است و علاوه بر استرداد جهیزیه بدون...

ولی دم چه کسی است؟

بسیاری از ما در هنگامی که قتلی اتفاق می افتد با واژه ولی دم برخورد کرده ایم اما آیا می دانید ولی دم به چه کسی می گویند و اصلا چه...

۰ دیدگاه ثبت شده است.

×

نیاز به مشاوره حقوقی داری ؟

ارتباط فوری با وکیل پایه یک دادگستری به صورت تلفنی

ورود ...