اعاده دادرسی چیست؟ اعاده دادرسی در امور حقوقی
۲۳ آذر, ۱۴۰۰ امور حقوقی ( عمومی ) 0 مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه
فهرست مطالب
دادگاه ها آراء خود را در قالب حکم یا قرار صادر می کنند. هنگامی که حکمی در دادگاه صادر می شود و قطعیت پیدا می کند، برای اعتراض نسبت به آن ها می توان تجدید نظر خواهی یا فرجام خواهی نمود. اما گاهی اوقات در خصوص برخی از موضوعات و پرونده ها که قطعیت یافته اند و مهلت های اعتراض نسبت به رای نیز گذشته است، راه فوق العاده ای توسط قانون گذار تحت عنوان اعاده ی دادرسی تعیین شده است. منتها خواسته ی اعاده در مسائل و موضوعات خاصی که درقانون آمده است، کاربرد دارد، نه در همه ی مسائل. در ادامه ی مطلب به بررسی این موضوع می پردازیم.
اعاده دادرسی چیست؟
گاهی اوقات پیش می آید که قاضی در مورد صدور رأی و بررسی ادله تشخیص اشتباهی می دهد و رأی اشتباهی صادر کند. در اینجا قانون گذار برای اینکه بتوان نسبت به آراء اشتباه، تقاضای رسیدگی مجدد و صدور رأی صحیح نمود، اعاده ی دادرسی را پیش بینی کرده است. اعاده یکی از روش های فوق العاده ی اعتراض نسبت به احکام صادر شده از سوی دادگاه است. در واقع هدف از آن این است که برای برقراری عدالت، دادگاه از رأیی که صادر کرده است باز گردد زیرا که شخص محکوم علیه مدعی است که با توجه به ادله و مستنداتی که ارائه کرده است، رأی اشتباه صادر شده است.
با این کار پرونده مجدداً به دادگاهی که حکم را صادر گرده است بر می گردد و رأی قبلی نیز نقض می شود.
انواع اعاده دادرسی
این خواسته در خصوص دو نوع دعوی می تواند مطرح شود:
- اعاده ی دادرسی اصلی: اگر شخص متقاضی رسیدگی بصورت جداگانه پس از قطعیت یافتن حکم باشد، درخواست اعاده را مطرح می کند، در اینجا بر اساس ماده ۴۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی، این مسئله به عنوان یک دعوای جداگانه است و دعوی اصلی محسوب می شود.
- اعاده ی دادرسی طاری: اگر شخصی در طی جریان رسیدگی به دعوایی، حکمی را که قبلاً صادر شده است به عنوان ادله و مستند خود ارائه کند، دراینجا اعتراض به آن حکم قبلی، اعاده از نوع طاری محسوب می شود.
ماده ۴۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی:
« اعاده دادرسی بر دو قسم است :
الف – اصلی که عبارت است از این که متقاضی اعاده ی دادرسی به طور مستقل آن را درخواست نماید.
ب – طاری که عبارتست از این که در اثنای یک دادرسی حکمی به عنوان دلیل ارائه شود و کسی که حکم یادشده علیه او ابراز گردیده نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی نماید.»
اعاده دادرسی در امور حقوقی
از آن جا که اعاده ی دادرسی یکی از راه های فوق العاده اعتراض به آراء صادر شده از سوی دادگاه است، قانون گذار مواردی را که می توان نسبت به آن ها این خواسته را مطرح نمود، در ماده ۴۲۶ قانون ایین دادرسی مدنی، بصورت انحصاری آورده است.
« نسبت به احکامی که قطعیت یافته ممکن است به جهات ذیل درخواست اعاده دادرسی شود :
۱- موضوع حکم مورد، ادعای خواهان نبوده باشد.(مثلاً خواسته ی ما رفع تصرف عدوانی باشد اما داگاه خود به پرداخت اجرت المثل آن ایام نیز حکم بدهد)
۲- حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.(مثلاً خواسته ی ما مطالبه ی بیست میلیون تومان باشد اما دادگاه با بررسی خسارت دیر کرد، حکم به پرداخت مبلغ بیست و پنج میلیون تومان دهد.)
۳- وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد.
۴- حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن، که قبلا توسط همان دادگاه صادر شده است متضاد باشد بدون آن که سبب قانونی موجب این مغایرت باشد.
۵- طرف مقابل درخواست کننده اعاده ی دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه موثر بوده است.
۶- حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم جعلی بودن انها ثابت شده باشد.
۷- پس از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست دارید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده ی دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یاد شده در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است.»
مرجع صالح طرح دعوی
در مورد خواسته اعاده در امور حقوقی، دادگاه صادر کننده ی حکم قطعی، صلاحیت بررسی و تایید یا رد آن را دارد.
نحوه رسیدگی اعاده دادرسی
مرجع صالح مورد نظر، دادخواست اعاده را بررسی می نماید. سپس نسبت به قبول یا رد خواسته نظر خود را اعلام می کند. اگر مرجع خواسته را رد نماید، نظر خود را به هر دو طرف ابلاغ می کند. چنانچه خواسته را قبول نماید، دادگاه وقت رسیدگی مجدد تعیین می نماید و همراه با نسخه ی دیگر دادخواست، وقت رسیدگی را به شخص مقابل نیز طی ابلاغیه ای اعلام می کند.
آثار قبول درخواست
اگر نظر دادگاه بر قبول خواسته ی اعاده ی دادرسی در امور حقوقی باشد، یکسری آثاری را به دنبال این جریان به دنبال خواهد داشت. در ماده ۴۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی، این آثار ذکر شده است:
« با درخواست اعاده دادرسی و پس از صدور قرار قبولی آن به شرح ذیل اقدام میگردد :
الف – چنانچه محکوم به غیرمالی باشد اجرای حکم متوقف خواهد شد.
ب – چنانچه محکوم به مالی است و امکان اخذ تامین و جبران خسارت احتمالی باشد به تشخیص دادگاه از محکوم له تامین مناسب اخذ و اجرای حکم ادامه می یابد.
ج – در مواردی که درخواست اعاده دادرسی مربوط به یک قسمت از حکم باشد حسب موردمطابق بندهای ( الف ) و ( ب ) اقدام می گردد.»
مقالات مشابه
مراحل گرفتن پاسپورت
مراحل گرفتن پاسپورت برای دریافت باید به کجا مراجعه کنم؟ برای سفر به خارج از کشور، شما نیازمند گذرنامه هستید. ویزا یا...
نحوه ی گرفتن وکیل معاضدتی
افراد برای برخورداری از دادرسی عادلانه، طرح دعوا یا دفاع در برابر دیگری، از حق داشتن وکیل برخوردارند. این حق در قانون اساسی و...
چگونه وکیل را عزل کنیم؟ لایحه عزل وکیل
وکالت یک عقد جایز است. به این معنا که هر یک از طرفین حق فسخ وکالت را دارد.عزل و استعفای وکیل عمل حقوقی یک طرفه است.دراین مقاله...
۰ دیدگاه ثبت شده است.
دیدگاهتان را بنویسید