شورای حل اختلاف کجاست؟ صلاحیت‌ها، دعاوی قابل رسیدگی و نحوه ثبت شکایت
۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۱ امور حقوقی ( عمومی ) 0 مدت زمان مطالعه: 10 دقیقه
یکی از مراجع تخصصی برای رفع اختلاف و صلح و سازش در سطح کشور، شورای حل اختلاف می باشد. این مرجع در سال ۱۳۷۹ تاسیس شد. بزرگترین علت تشکیل شوراهای حل اختلاف کاهش مراجعات مردم به محاکم قضایی و مشارکت مردم در رفع اختلافات محلی می باشد. لذا شورای حل اختلاف یک مرجع شبه قضایی نامیده می‌شود. پرونده های شورای حل اختلاف یا ماهیت قضایی ندارد و یا از پیچیدگی کمی برخوردار می باشد. شابه شورای حل اختلاف در ایران و در سایر کشورها، نهادها و سندیکاهایی وجود دارد که امور حل اختلاف های اولیه را انجام می دهند.
فهرست مطالب
- شورای حل اختلاف کجاست؟
- در چه مواردی شورای حل اختلاف صالح به رسیدگی قضایی می باشد؟
- صلاحیت شورای حل اختلاف
- صلاحیت شورای حل اختلاف در چه موضوعاتی است؟
- چه دعاوی به شوراها ارجاع داده می‌شود؟
- چه دعاوی در شورای حل اختلاف نمی تواند مطرح شود؟
- سایت شورای حل اختلاف
- ساعت کاری شوراهای حل اختلاف
- نحوه شکایت در شورای حل اختلاف
- تفاوت شورای حل اختلاف با دادگاه چیست؟
- نکات مهم فرق شورا و دادگاه
شورای حل اختلاف کجاست؟
شورای حل اختلاف یک مرجع غیر قضایی در امر رسیدگی، حل و فصل اختلافات و صدور حکم است. در این شورا تلاش در جهت صلح و سازش بین طرفین صورت می گیرد. این شورا زیر نظر قوه قضائیه فعالیت می کند و قانون مختص به خود را دارد تحت عنوان « قانون شورای حل اختلاف». هر شورا دارای سه عضو اصلی و دو عضو علی البدل می باشد که توسط رئیس کل دادگستری استان و یا معاون وی منصوب می‌گردد. همچنین در صورت نیاز می توانند برای انجام وظایف خود، مسوول دفتر نیز داشته باشند.
در چه مواردی شورای حل اختلاف صالح به رسیدگی قضایی می باشد؟
- شوراهای حل اختلاف، در چه پرونده هایی صلاحیت رسیدگی دارند (صلاحیت شورای حل اختلاف)؟
همانطور که از نام شورای حل اختلاف بر می آید این مرجع برای حل اختلاف و صلح و سازش بین افراد حقیقی و حقوقی غیردولتی به وجود آمده است.
صلاحیت شورای حل اختلاف
این شورا متشکل از رییس، دو عضو اصلی و یک عضو علی البدل است که در ماده ۶ قانون شورای حل اختلاف شرایط اعضای این شورا بدین شرح آمده است:
| ” ماده ۶ قانون شوراهای حل اختلاف: اعضای شورا باید دارای شرایط زیر باشند: |
⊗ قضات شورا نیز از بین قضات شاغل یا بازنشسته انتخاب می شوند.
صلاحیت شورای حل اختلاف در چه موضوعاتی است؟
مواردی که شورای حل اختلاف صلاحیت به رسیدگی دارد یا به عبارت دیگر مواردی که در شورا بدان رسیدگی می شود در ماده ۹ قانون شورای حل اختلاف آمده است.
| ” ماده ۹ قانون شوراهای حل اختلاف: در موارد زیر، قاضی شورا با مشورت اعضای شورا رسیدگی و مبادرت به صدور رای مینماید: الف- دعاوی مالی راجع به اموال منقول تا نصاب دویست‌میلیون (۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال به‌جز مواردی که در تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون در دادگستری مطرح میباشند. ب- تمامی دعاوی مربوط به تخلیه عین مستاجره به‌جز دعاوی مربوط به سرقفلی و حق کسب و پیشه پ- دعاوی تعدیل اجاره‌بها به شرطی که در رابطه استیجاری اختلافی وجود نداشته باشد ت- صدور گواهی حصر وراثت، تحریر ترکه، مهر و موم ترکه و رفع آن ث- ادعای اعسار از پرداخت محکومبه در صورتی که شورا نسبت به اصل دعوی رسیدگی کرده باشد ج- دعاوی خانواده راجع به جهیزیه، مهریه و نفقه تا نصاب مقرر در بند (الف) در صورتی که مشمول ماده (۲۹) قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱/۱۲/۱ نباشند. چ- تامین دلیل ح- جرائم تعزیری که صرفاً مستوجب مجازات جزای نقدی درجه هشت باشد. تبصره ۱- بهای خواسته براساس نرخ واقعی آن تعیین می‌گردد، چنانچه نسبت به بهای خواسته بین اصحاب دعوی اختلاف حاصل شود و اختلاف موثر در صلاحیت شورا باشد، یا قاضی شورا نسبت به آن تردید کند قبل از شروع رسیدگی راساً یا با جلب نظر کارشناس، بهای خواسته را تعیین میکند. تبصره ۲- شورای حل‌اختلاف مجاز به صدور حکم شلاق و حبس نمیباشد. تبصره ۳- صلاحیت شوراهای حل اختلاف روستا مستقر در روستا صرفاً صلح و سازش می‌باشد. ” |
بهای خواسته بر اساس نرخ واقعی آن تعیین می گردد و در صورتی که هر کدام از اصحاب دعوی در این زمینه نظری داشته باشند و این اختلاف نظر موثر در صلاحیت شورا باشد ( برای مثال یکی از طرفین ادعا کند ارزش آن بیش از دویست میلیون ریال است) یا آن که قاضی در میزان آن شک داشته باشد، قبل از شروع رسیدگی راسا یا با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می کند.
⊗ شورای حل اختلاف نمی تواند به شلاق یا حبس حکم بدهد.
چه دعاوی به شوراها ارجاع داده می‌شود؟
- دعاوی مالی راجع به اموال منقول تا نصاب دویست‌میلیون ریال به جز مواردی که در تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون در دادگستری مطرح می باشند.
- تمامی دعاوی مربوط به تخلیه عین مستأجره به جز دعاوی مربوط به حق سرقفلی و حق کسب و پیشه.
- دعاوی تعدیل اجاره بها به شرطی که در رابطه استیجاری اختلافی وجود نداشته باشد.
- صدور گواهی حصر وراثت، تحریر ترکه، مهر و موم ترکه و رفع آن.
- ادعای اعسار از پرداخت محکومٌ به در صورتی که شورا نسبت به اصل دعوی رسیدگی کرده باشد.
- دعاوی خانواده راجع به جهیزیه، مهریه و نفقه تا نصاب مقرر در بند (الف) در صورتی که مشمول ماده (۲۹) قانون حمایت خانواده مصوب ۱/۱۲/۱۳۹۱ نباشند.
- تأمین دلیل.
- جرائم تعزیری که صرفاً مستوجب مجازات جزای نقدی درجه هشت باشد.
چه دعاوی در شورای حل اختلاف نمی تواند مطرح شود؟
برخی از دعاوی نیز وجود دارد که حتی با توافق طرفین قابلیت طرح در شورا را ندارد؛ این دعاوی عبارتند از:
- اختلاف در اصل نکاح، اصل طلاق، فسخ نکاح، رجوع و نسب
- اختلاف در اصل وقفیت، اصلیت و تولیت
- دعاوی راجع به حجر و ورشکستگی
- دعاوی راجع به اموال دولتی
- اموری که به موجب قوانین دیگر در صلاحیت مراجع اختصاصی یا مراجع قضایی غیر دادگستری می باشد.
از موارد دیگر صلاحیت شورا می توان به این موضوع اشاره کرد که در تمامی اختلافات و دعاوی خانوادگی و سایر دعاوی مدنی و جرایم غیر قابل گذشت، مرجع قضایی رسیدگی کننده می تواند با توجه به کیفیت دعوا و امکان حل و فصل آن از طریق سازش موضوع را فقط برای یک بار آن هم به مدت سه ماه به شورا ارجاع دهد.
نکته: در صورت تراضی طرفین شورای حل اختلاف می تواند در این موارد اقدام به صلح و سازش نماید: ۱- کلیه امور مدنی و حقوقی ۲- کلیه دعاوی قابل گذشت ۳- جنبه خصوصی جرایم غیر قابل گذشت. البته دقت شود که مواردی که در بالا اشاره کردیم و گفتیم حتی با توافق طرفین قابلیت طرح در شورا را ندارد مستثی هستند و مطلقا قابلیت طرح در شورا را ندارند.
به عنوان سخن آخر خوب است به این نکته اشاره داشته باشیم که بر طبق ماده ۱۲ قانون شوراهای حل اختلاف این شورا باید اقدامات لازم را برای حفظ اموال اشخاص صغیر، مجنون و غیررشید که فاقد ولی یا قیم باشند و غایب مفقودالاثر، همچنین ماترک متوفای بلاوارث و اموال مجهولالمالک به‌عمل آورند و بلافاصله مراتب را به مراجع صالح اعلام کنند. شوراها حق دخل و تصرف در هیچ‌یک از اموال مذکور را ندارند.
سایت شورای حل اختلاف
آدرس وبسایت شورای حل اختلاف با نام مرکز توسعه حل اختلاف به ادرس shoradad.eadl می باشد. این وبگاه شامل ادرس شعب در کلیه شهرستانها، اخرین اطلائیه و اخبار مرتبط با قوه قضائیه ، آیین نامه ها و نظارت و بررسی می باشد.
ساعت کاری شوراهای حل اختلاف
ساعات کاری شوراهای حل اختلافا معمولا ۴ ساعت می باشد. که با دستور رئیس قوه قضایی همان استان تعیین و میتواند سمت صبح و یا عصر باشد. ساعات شروع معمولا بین ۸ صبح الی ۱۲ می باشد.
نحوه شکایت در شورای حل اختلاف
قبل از طرح دعوا ابتدا باید ببینید که کدام مرجع قضایی صلاحیت رسیدگی به موضوع شمارا دارد . در صورتی که موضوع شما مربوط به شورای حل اختلاف می باشد . همانطور که در بالا ذکر کردیم در ماده ۹ قوانین شوراهای حل اختلاف صلاحیت شورای حل اختلاف بیان شده است.
تفاوت شورای حل اختلاف با دادگاه چیست؟
- رسیدگی در شورای حل اختلاف، بر خلاف دادگاه، تابع تشریفات قانون آیین دادرسی نیست.
- رسیدگی در شورا نسبت به دادگاه کم هزینه تر می باشد.
- تلاش شوراها حتی الامکان حل و فصل موضوع از طریق صلح و سازش بین طرفین است در حالیکه در دادگاه غالب اوقات رای به نفع یکی از طرفین صادر می شود.
- در شوراهای حل اختلاف رسیدگی به دعاوی و شکایت ها سریع تر انجام می گیرد و مدت رسیدگی طولانی نیست. ولی در دادگاه ها به دلیل ازدحام و پیچیدگی و طولانی شدن یکسری پرونده ها و مواردی نیاز دادرسی به آنها بسیار طولانی تر می باشد.
- اعضای شوراهای حل اختلاف از میان مردم و افراد خوشنام و معتمدین محلی می باشند. در مواردی از کارآموزان ، قضات بازنشسته و … استفاده می گردد. در دادگاه ها مسئولیت صدور حکم را قاضی بر عهده دارد که مستقیما از طرف قوه قضاییه صلاحیت آن محرز گردیده است.
نکات مهم فرق شورا و دادگاه
- شورای حل اختلاف مجاز به صدور حکم حبس نمی باشد.
- شورای حل اختلاف همانند دادگاه ها و دادسرا میتواند تحقیق و معاینه محلی و تامین دلیل را انجام دهد.
- توهین به اعضای شورا در مقام شامل ارتکاب مجازات بزه موضوع ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی می باشد.
- همچنین مجازات بزه موضوع ماده ۵۸۸ در صورت دریافت وجه یا سند پرداخت وجه یا مال یا ارائه خدمت به نفع یکی از طرفین توسط یکی از اعضای شورا می باشد.
- با توجه به نوع پرونده پس از صدور برگ اجرائیه مطابق مقررات مربوط به اجرای احکام دادگاه جهت اجرائیات ابلاغ می گردد . همچنین برخی از شعبات شوراها دارای دفاتر اجرای احکام بوده و مستقیما احکام صادره از سوی شورا با مسئولیت رئیس اجرای احکام انجام و پیگیری می گردد.
مقالات مشابه
مراحل گرفتن پاسپورت
مراحل گرفتن پاسپورت برای دریافت باید به کجا مراجعه کنم؟ برای سفر به خارج از کشور، شما نیازمند گذرنامه هستید. ویزا یا...
نحوه ی گرفتن وکیل معاضدتی
افراد برای برخورداری از دادرسی عادلانه، طرح دعوا یا دفاع در برابر دیگری، از حق داشتن وکیل برخوردارند. این حق در قانون اساسی و...
چگونه وکیل را عزل کنیم؟ لایحه عزل وکیل
وکالت یک عقد جایز است. به این معنا که هر یک از طرفین حق فسخ وکالت را دارد.عزل و استعفای وکیل عمل حقوقی یک طرفه است.دراین مقاله...
۰ دیدگاه ثبت شده است.
دیدگاهتان را بنویسید