اجرای قصاص در مورد افراد کمتر از ۱۸ سال
۲۱ اسفند, ۱۴۰۰ امور کیفری 0 مدت زمان مطالعه: 3 دقیقهآیا در مورد افراد کمتر از ۱۸ سال قصاص اجرا می شود؟
چه شرایطی برای اجرای قصاصا در مورد افرد زیر سن قانونی وجود دارد؟
فهرست مطالب
زمانی که صحبت از جرم و مجازات می شود به تبع آن صحبت از مسئولیت کیفری نیز می شود. مسئولیت کیفری به این معنا است که آیا مجرم در قبال جرم ارتکابی خود مسئولیتی دارد یا آن که به دلایلی مانند جنون، مستی و … از مسئولیت مبری است. در ادامه به مبحث قصاص افراد کمتر از ۱۸ سال در قانون مجازات اسلامی می پردازیم.
آیا برای افراد زیر ۱۸ سال مسئولیت کیفری وجود دارد؟
برای پاسخ به این سوال باید بین دو دسته از جرایم تفکیک قائل شویم. ما دو گروه جرایم تعزیری داریم و مبحث قصاص را داریم.
مسئولیت کیفری افراد زیر ۱۸ سال در جرایم تعزیری
قانونگذار ما در اکثر جرایم تعزیری، مسئولیت را برای افراد بالای سن ۱۸ سال جاری دانسته است. و افراد زیر سن ۱۸ سال را صرفا مشمول یک سری اقدامات تامینی و تربیتی از جمله اخذ تعهد کتبی، ملزم کردن والدین یا سایر افراد صلاحیت دار برای نگهداری اخلاقی از طفل، نگهداری در کانون اصلاح و تربیت و … دانسته است.
مسئولیت افراد زیر ۱۸ سال در جرایم موجب قصاص (قصاص افراد کمتر از ۱۸ سال)
در اسلام سن بلوغ ۹ سال تمام قمری برای دختران و ۱۵ سال تمام قمری برای پسران درنظر گرفته شده است. که بر همین مبنا نیز فقها سن مسئولیت کیفری را ۹ سال تمام قمری برای دختران و ۱۵ سال تمام قمری برای پسران می دانند.
در مورد این جرایم قانون گذار رویکرد متفاوتی نسبت به جرایم تعزیری مثل سرقت تعزیری، جعل، توهین، تهدید و از این قبیل دارد. تبصره ۲ ماده ۸۸ به این موضوع فحوا اشاره کرده است. که اگر فرد بالای سن بلوغ مرتکب یکی از جرایم موجب قصاص بشود، مجازات اصلی یعنی خود قصاص بر وی بار خواهد شد.
آیا استثنائی در مورد اجرای قصاص افراد زیر ۱۸ سال وجود دارد؟
بله، قانون گذار در ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ اشعار داشته است که:
” ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی: در جرائم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از هجده سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازاتهای پیشبینی شده در این فصل محکوم می شوند. تبصره- دادگاه برای تشخیص رشد و کمال عقل می تواند نظر پزشکی قانونی را استعلام یا از هر طریق دیگر که مقتضی بداند، استفاده کند.” |
با توجه به ماده فوق می بینیم در اینجا یک استثناء را بیان کرده است که موجب می شود این فرد به قصاص یا حد محکوم نشود. که غالبا در رویه ی قضایی هم قضات با استناد به یکی از این سه مورد، فرد را به حد یا قصاص محکوم نخواهند کرد.
قصاص با اعدام چه تفاوتی دارد؟
توجه کنید که قصاص و اعدام با یکدیگر متفاوت هستند. قصاص مجازاتی است که اگر صاحب حق قصاص یعنی اولیای دم مقتول، قصاص نخواهند یا رضایت بدهند، مجازات اجرا نخواهد شد. و کسی هم نمی تواند آن را اجرا کند. اما اعدام مجازاتی است که حق شخصی به حساب نمی آید تا بتوان از آن گذشت کرد. البته ممکن است مشمول عفو قرار گیرد.
دیدگاهتان را بنویسید