اختلاس چیست؟
۱۵ آذر, ۱۴۰۱ کیفری 0 مدت زمان مطالعه: 4 دقیقهحتما در اخبار روزمره بارها نام اختلاس به گوشتان خورده باشد. شیوع و فراگیری این جرم روز به روز در حال افزایش است. در این مطلب می خواهیم به بررسی جرم اختلاس بپردازیم.
اگر از کارمندان یا کارکنان دولت، بدون رضایت و به صورت پنهانی مالی از اموال دولتی یا وابسته به دولت را بردارد، مرتکب جرم اختلاس شده است. این جرم از مصادیق خیانت در امانت است زیرا کارمندی که بر حسب وظیفه نگهداری مالی به او سپرده شده است، در انجام وظیفه ی خود خیانت کرده است. براساس ماده ۵ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری، جرم اختلاس را بدین صورت تعریف کرده است:
«هر یک از کارمندان و کارکنان ادارات و سازمانها یا شوراها و یا شهرداریها و موسسات و شرکتهای دولتی و یا وابسته به دولت و یا نهادهای انقلابی و دیوان محاسبات و موسساتی که به کمک مستمر دولت اداره میشوند و یا دارندگان پایه قضائی و بطور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و مامورین به خدمات عمومی از رسمی یا غیر رسمی وجوه یا مطالبات یا حواله ها یا سهام و اسناد و اوراق بهادار و یا سایر اموال متعلق به هر یک از سازمانها و موسسات فوق الذکر و یا اشخاص را که بر حسب وظیفه به آنها سپرده شده است بنفع خود یا دیگری برداشت و تصاحب نماید، مختلس محسوب می شود…»
- جرم ارتشاء چیست؟مجازات آن به چه صورت است؟
- کلاهبرداری از طریق بیت کوین وسایر رمز ارز های دیجیتال
- شرایط عفو مجازات چیست؟
موضوع جرم اختلاس چیست ؟
همانطور که در متن ماده فوق مشاهده می کنید، موضوع جرم اختلاس می تواند ( …وجوه یا مطالبات یا حواله ها یا سهام و اسناد و اوراق بهادار و یا سایر اموال متعلق به هر یک از سازمانهاو موسسات فوق الذکر و یا اشخاص… ) باشد. محدوده ی این اموال علاوه بر اموال مربوط به سازمانهای دولتی و بیت المال می تواند، می تواند شامل اموالی که برحسب وظیفه به اشخاص حقیقی دیگری که شاغل در نیروهای مسلح هستند یا مامورین به خدمات عمومی اعم از رسمی یا غیررسمی و… سپرده شده است، باشد.
شرایط تحقق جرم اختلاس
- این جرم باید حتما توسط یکی از کارمندان یا کارکنان دولت که مشغول به خدمات عمومی بوده، اتفاق بیفتد.
- مال باید برحسب انجام وظیفه، برای نگهداری به او سپرده شده باشد.
- این جرم نیازمند سو نیت است، یعنی مرتکب باید قصد ضرر رساندن به صاحب مال یا دولت را داشته باشد.
- اینکه از انجام این عمل سود یا منفعتی حتما نصیب خود مرتکب بشود، شرط نیست. بلکه ممکن است کار را برای دیگری انجام داده باشد.
مجازات فرد مختلس
براساس تبصره های مذکور در ماده ۵ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء،اختلاس و کلاهبرداری ،مجازات اختلاس به شرح زیر می باشد:
- در صورتی که میزان اختلاس تا پنجاه هزار ریال باشد: مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و شش ماه تا سه سال انفصال موقت.
- هر گاه بیش از این پنجاه هزار ریال باشد: به دو تا ده سال حبس و انفصال دائم از خدمات دولتی.
*در هر مورد علاوه بر رد وجه یا مال مورد اختلاس به جزای نقدی معادل دو برابر آن محکوم می شود .
- چنانچه عمل اختلاس توام با جعل سند و نظایر آن باشد در صورتی که میزان اختلاس تا پنجاه هزار ریال باشد: مرتکب به ۲ تا ۵ سال حبس و یک تا ۵ سال انفصال موقت.
- هر گاه بیش از پنجاه هزار ریال باشد: مرتکب به ۷ تا ده سال حبس و انفصال دائم از خدمات دولتی.
*در هر دو مورد علاوه بر رد وجه یا مال مورد اختلاس به جزای نقدی معادل دو برابر آن محکوم می شود .
- هر گاه مرتکب اختلاس قبل از صدور کیفر خواست تمام وجه یا مال مورد اختلاس را مسترد نماید: دادگاه او را از تمام یا قسمتی از جزای نقدی معاف می نماید و اجراء مجازات حبس را معلق ولی حکم انفصال درباره او اجراء خواهد شد.
- حداقل نصاب مبالغ مذکور در جرائم اختلاس از حیث تعیین مجازات یا صلاحیت محاکم اعم از این است که جرم دفعتا واحده یا به دفعات واقع شده و جمع مبلغ مورد اختلاس بالغ بر نصاب مزبور باشد.
- هر گاه میزان اختلاس زائد بر صد هزار ریال باشد، در صورت وجود دلایل کافی ، صدور قرار بازداشت موقت به مدت یک ماه الزامی است و این قرار در هیچ یک از مراحل رسیدگی قابل تبدیل نخواهد بود .
- همچنین وزیر دستگاه می تواند پس از پایان مدت بازداشت موقت، کارمند را تا پایان رسیدگی و تعیین تکلیف نهائی وی از خدمت تعلیق کند. به ایام تعلیق مذکور در هیچ حالت هیچگونه حقوق و مزایائی تعلق نخواهد گرفت.
- در کلیه موارد مذکور در صورت وجود جهات تخفیف دادگاه مکلف به رعایت مقررات تبصره یک ماده یک از لحاظ حداقل حبس و نیز بنا به مورد حداقل انفصال موقت و یا انفصال دائم خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید