ادله اثبات دعاوی کیفری
۲۳ بهمن, ۱۴۰۰ امور کیفری 0 مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
ادله اثبات دعاوی کیفری و نکاتی که باید بدانیم
در ابتدای امر باید بدانیم که ادله اثبات چیست؟
چه مدارکی به عنوان ادله در دادگاه مورد قبول واقع می شود؟
این ادله باید چه شرایطی داشته باشند؟
به دلایلی که با آن می توان ارتکاب جرم توسط یک شخص را به اثبات رساند، ادله اثبات گفته می شود. ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی ادله اثبات دعاوی کیفری را اعم از اقرار، سوگند، قسامه و شهادت دانسته است.
” ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی:ادله اثبات جرم عبارت از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است. |
۱) اقرار:
یکی از مهمترین و قوی ترین ادله ی اثبات در دعاوی اقرار است. یعنی اگر متهم خودش به ارتکاب جرم اقرار کند غالبا قاضی بر اساس آن اقدام به صدور رای می کند اما بر طبق قانون قاضی باید صحت اقرار را بررسی کند به ویژه در شرایطی که اقرار شخص بر خلاف سایر ادله و مستندات باشد.
” ماده ۱۶۴ قانون مجازات اسلامی:اقرار عبارت از اخبار شخص به ارتکاب جرم از جانب خود است.” |
۲) سوگند:
سوگند به معنای گواه قرار دادن خداوند بر درستی گفتار است. ادا کننده سوگند باید عاقل، بالغ، قاصد و مختار باشد.
نکته: سوگند برای اثبات قصاص، دیه، ارش و ضرر و زیان ناشی از جرایم کاربرد دارد.
۳) قسامه:
قسامه به معنای سوگند خوردن است. قانونگذار در ماده ۳۱۲ قانون مجازات اسلامی قسامه را تعریف کرده است. قسامه فقط در صورت وجود لوث و عدم وجود ادله دیگر (غیر از سوگند منکر) معتبر است. بنابراین اگر در دعوایی ادله ی دیگری مثل شهادت شهود، اقرار و… موجود باشد نمی توان به قسامه استناد کرد. قسم خورندگان باید شرایط ادا کننده سوگند یعنی عقل، بلوغ، قصد و اختیار را داشته باشند.
نکته: لوث قرائن و اماراتی است که موجب ظن قاضی به ارتکاب جرم از ناحیه متهم می شود.
آیا در هر موردی می توان برای اثبات از قسامه استفاده کرد؟
خیر. قسامه فقط برای اثبات یا نفی قصاص یا دیه به کار برده می شود.
نصاب قسامه چقدر است؟
برای اثبات قتل عمدی ۵۰ مرد از خویشان و بستگان شاکی باید قسم بخورند. تکرار قسم توسط بعضی افراد پذیرفته نیست و هر کس یک بار می تواند قسم بخورد.
نکته: شاکی چه زن باشد چه مرد می تواند قسم بخورد.
متهم نیز اگر قرار باشد برای برائت از قسامه استفاده کند باید پنجاه قسم خورنده داشته باشد. اما در صورتی که تعداد قسم خورندگان کمتر باشد خود وی می تواند پنجاه بار قسم بخورد و در این مورد فرقی نمی کند زن باشد یا مرد.
۴) شهادت شهود:
بحث اصلی ما در این نوشتار مربوط به شهادت است ماده ۱۷۴ قانون مجازات اسلامی در مقام تعریف شهادت بیان می کند:
” ماده ۱۷۴ قانون مجازات اسلامی:شهادت عبارت از اخبار شخصی غیر از طرفین دعوی به وقوع یا عدم وقوع جرم توسط متهم یا هر امر دیگری نزد مقام قضائی است.” |
شاهد در زمان ادای شهادت باید دارای یک سری شرایط باشد تا شهادت وی شرعی به حساب آید. احراز این شرایط نیز بر عهده قاضی است.
شرایط شاهد چیست؟
شخصی که به عنوان شاهد شهادت می دهد باید شرایط زیر را داشته باشد:
الف- بلوغ
ب- عقل
پ- ایمان
ت- عدالت
ث- طهارت مولد
ج- ذینفع نبودن در موضوع
چ- نداشتن خصومت با طرفین یا یکی از آنها
ح- عدم اشتغال به تکدی
خ- ولگرد نبودن
نکته: ولگرد کسی است که مسکن و ماوای مشخص و وسیله معاش معلوم و شغل یا حرفه معینی ندارد.
اگر شاهد این شرایط را نداشته باشد آیا شهادت وی بی اعتبار است؟
خیر، هر چند که شهادت چنین شاهدی شرعی به حساب نمی آید اما قاضی آن را استماع می کند و می تواند از در علم خود به آن استناد کند.
نصاب شهادت چقدر است؟
نصاب شهادت در همه جرایم دو شاهد مرد است. فقط در مورد زنا، لواط، تفخیذ و مساحقه که با شهادت چهار مرد اثبات می گردد برای اثبات زنای موجب حد جلد، تراشیدن و یا تبعید، شهادت دو مرد و چهار زن عادل نیز کافی است. زمانی که مجازات غیر از موارد مذکور است، حداقل شهادت سه مرد و دو زن عادل لازم است.
۰۹۱۵۲۴۴۷۰۹۰
مقالات مشابه
در چه جرائمی دیه پرداخت می شود؟ نرخ دیه درسال ۱۴۰۳
دیه چیست ؟ در چه مواردی دیه پرداخت می شود؟ انواع دیه در قانون مجازات نرخ دیه درسال 1403 مهلت پرداخت آن چقدر...
تخریب جهیزیه توسط زوج
اختلافات خانوادگی زن و شوهر وقتی به مرحله ی طلاق میرسد یکی از موضوعات نیازمند توافق، جهیزیه است و علاوه بر استرداد جهیزیه بدون...
ولی دم چه کسی است؟
بسیاری از ما در هنگامی که قتلی اتفاق می افتد با واژه ولی دم برخورد کرده ایم اما آیا می دانید ولی دم به چه کسی می گویند و اصلا چه...
۰ دیدگاه ثبت شده است.
دیدگاهتان را بنویسید