افترا و توهین و مجازات آن
۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۱ امور کیفری 0 مدت زمان مطالعه: 6 دقیقه- توهین و افترا چیست؟ چه اعمالی مصداق توهین یا افتراست؟
- آیا هل دادن کسی به نشان تحقیر وی جرم محسوب میشود؟
- آیا فحاشی در فضای مجازی عملی مجرمانه است؟
- آیا تف انداختن یا نشان دادن انگشت به منظور توهین به دیگری پیگرد قانونی دارد؟
فهرست مطالب
معنای توهین و افترا
افترا در لغت به معنای بهتان زدن و دروغ بستن به کسی است. اما در خصوص اینکه چه عملی مصداق جرم افترا است باید بیان داشت که افترا یعنی شخصی به دیگری امری نسبت بدهد که جرم است و نتواند این گفته ی خود را اثبات نماید. در اینجا این شخص محکوم به ارتکاب جرم افترا است.
در ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی، این جرم را تعریف کرده و مجازات آن را بیان می کند.
ماده۶۹۷ قانون مجازات اسلامی:« هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری راصریحاً نسبت دهد یا آن ها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب میشود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید …» |
انواع افترا
با توجه به متن ماده ی فوق، نحوه ی ارتکاب جرم افترا متفاوت است.
- افترای بیانی: وقتی شخصی سخنی را در جمعی بیان کنند که مصداق این جرم باشد یا اینکه نوشته ای را به شکل نامه، مقاله، روزنامه و ایمیل یا به صورت تصاویر، صوت، پخش در رادیو و تلویزیون و… انجام دهد.
- افترای عملی: توضیح افترای عملی در ماده ۶۹۹ قانون مجازات آمده است:
ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی:« هر کس عالماً عامداً به قصد متهم نمودن دیگری آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او میگردد بدون اطلاع آن شخص در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به او است بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به او قلمداد نمایدو در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گردد، پس از صدور قرار منع تعقیب و یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم میشود.» |
⇐ نکات:
- درمورد افترای شفاهی شاکی باید ثابت کند که به آبرو و اعتبار وی آسیب رسیده ولی در افترای رسانه ای دادگاه بدون اینکه به اثبات این آسیب ها احتیاجی باشد باید حکم را صادر کند.
- نسبت داده شده به شخص دیگر باید حتما جرم باشد مثلا “بی تربیت” بودن جرم نیست پس نسبت دادن این فعل به دیگری افترا نیست.
مجازات افترا در قوانین جمهوری اسلامی
در خصوص مجازات جرم افترا، هرکسی به هر نحوی ، عملی را به دیگری نسبت دهد که بر طبق قانون جرم است اما نتواند ادعای خود را اثبات کند، اگر جرم او مطابق قانون مجازات حدی داشته باشد، به آن مجازات حدی محکوم می شود و به علاوه ی آن به مجازات یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی:« هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری راصریحاً نسبت دهد یا آنها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب میشود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید جز در مواردی که موجب حد است به یک ماه تا یک سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق و یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد. |
توهین به چه معناست
توهین به معنای خوار کردن دیگران است. غالباً توهین با الفاظ رکیک و فحش صورت می گیرد و به آبرو و حیثیت افراد لطمه وارد می کند. اما گاهی ممکن است عملی که فرد به منظور تحقیری دیگری انجام می دهد مصداق توهین باشد. برخی از مصادیق توهین به عنوان نمونه، در ماده ۶۰۸ قانون مجازات امده است.
ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی:« توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.» |
انواع توهین
توهین به دو صورت می تواند باشد: جرم توهین ساده و جرم توهین مشدد.
مجازات این دو جرم با هم متفاوت است زیرا اگر شخصی به یک مقام و منصب خاص که در ماده ۶۰۹ قانون مجازات آمده است توهین نماید، مجازات او شدیدتر خواهد شد.
ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی:« هر کس با توجه به سمت، یکی از روسای سه قوه یا معاونان رئیس جمهوری یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانهها و موسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به سه تا شش ماه حبس و یا تا (۷۴) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود.» |
مجازات توهین در قوانین جمهوری اسلامی
با توجه به ماده ی فوق، جرم توهین ساده، چه به صورت بیانی، یا پیامک و کتبی و حتی چه به صورت بدنی (با چشم، دست و..) اگر صورت بگیرد پیگرد قانونی دارد. مثلا پرتاب آب دهان به سمت کسی، نسبت دادن الفاظ رکیک به صورت بیانی یا پیامک و کتبی، نشان دادن انگشت به منظور فحاشی همگی توهین هایی محسوب می شوند که پیگرد قانونی دارند و مجازات آن جزای نقدی و تا ۷۴ ضربه شلاق می باشد.
اگر فردی در مقابل توهین دیگری به وی توهین کند، او نیز مرتکب جرم کیفری توهین شده است.
چگونه از کسی به عنوان افترا و توهین شکایت کنیم؟
ابتدا باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید و یک شکوائیه با موضع جرم توهین یا افترا علیه شخص مطرح کنید. بعد از ارسال پرونده به دادسرا، شواهد و ادله بررسی می شود و اگر تشخیص بر اتفاق افتادن این جرایم باشد، پرونده به دادگاه فرستاده می شود تا در خصوص آن حکم صادر نماید.
برای شکایت از شخصی که به ما افترا زده یا توهین کرده باید آن را به وسیله شاهدان یا مستندات و ادله ای که گواه بر این مسئله است، در دادگاه اثبات نمود.
در مورد افترای شفاهی نیز باید باید اثبات شود بیاناتی که صورت گرفته حامل اتهام افترا باشند زیرا دادگاه معتقد است جمله ای توهین آمیز و افترا می باشد که موجب بدنامی و بی اعتباری باشد و از روی دشمنی، تحقیر، اهانت یا استهزا بیان شده باشد یا از دید جامعه به این صورت جلوه کند و باعث آسیب به اعتبار و آبروی شخص در محل کار یا زندگی وی شود.
لازم به ذکر است اگر شاکی برای طرح شکایت خود از وکیل استفاده کند نیاز به حضور در دادگاه ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید