حضانت فرزند ، شرایط حضانت فرزند توسط مادر و پدر
۱۵ تیر, ۱۴۰۱ حقوق خانواده 0 مدت زمان مطالعه: 8 دقیقه
حضانت فرزند بعد از طلاق با پدر است یا مادر؟ اگر والدین فوت کنند، حضانت فرزند بعد از فوت والدین با چه کسی خواهد بود؟ شرایط گرفتن حضانت فرزندان توسط مادر چیست ؟ اگر مادر حضانت فرزندان را قبول نکند چه میشود ؟
فهرست مطالب
حضانت فرزند
کودکان موجوداتی بی دفاع و ناتوانی هستند که باید از حمایت پدر و مادر به درستی بهره مند شوند تا رشد و تربیتی صحیحی داشته باشند و آینده آن ها نیز تا حد زیادی تحت تاثیر خانواده است. به همین دلیل خانواده مهمترین عامل در زندگی کودکان است.
زن و مرد باید تا حد امکان زمانی اقدام به فرزند آوری نمایند که از وجود یک خانواده امن و گرم و پر محبت و سالم برای آن بچه تا حد زیادی مطمئن باشند. اما در جایی که آن ها اقدام به جدایی و طلاق می کنند بیشترین افرادی که از طلاق آن ها آسیب می بیند و مجبور به انتخاب می شود و از داشتن یک خانواده سالم و نرمال محروم می شود، فرزندان هستند. در ادامه ی مطلب به موضوع حضانت فرزندان و حضانت فرزند بعد از فوت والدین و طلاق می پردازیم.
شرایط حضانت فرزند توسط مادر و پدر
حضانت در لغت به معنی پرورش و نگهداری کودک می‌باشد که قانون مدنی نیز به اهمیت این موضوع پرداخته است. لازم به ذکر است که از دید قانون حضانت بیشتر به جنبه‌های رسیدگی به جسم کودک تاکید دارد و موارد تربیتی و اخلاقی را چندان در بر نمی‌گیرد.
ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی:
« نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.»
چنانچه، زوجین، به واسطه جدایی یا هر علت دیگری، جدا از یکدیگر، زندگی نمایند، مطابق قانون، تا ۷ سالگی، فارغ از جنسیت، حضانت بچه، با مادر بوده و پس از آن، تا سن بلوغ با پدر می باشد . پس از ان دادگاه تصمیم گیری خواهد کرد.
قانون شرایطی را برای حضانت در نظر گرفته است. در واقع فردی که میخواهد مسئولیت حضانت را بر عهده بگیرید باید از این شرایط بهره مند باشد.
بلوغ: اولین شرایط حضانت فرزندان بلوغ یعنی تکامل جنسی فکری و جنسی می باشد. سن بلوغ در دختران ۹ سال قمری و پسران ۱۵ سال قمری می باشد.
عقل: کسی که نگهداری طفل به او سپرده شده است، باید عاقل باشد. در مقابل مفهوم عقل، جنون و دیوانگی است. لذا فردی که جنون او اثبات گردد صلاحیت حضانت فرزندان را ندارد.
توانایی عملی: فردی که در عمل میتواند از فرزندان مراقبت و نگهداری کند و احتیاجات وی را فراهم سازد.
شایستگی اخلاقی: از مواردی که معمولا زوجیمن برای سلب حضانت از ان استفاده میکنند عدم شایستگی فردی که حضانت با است می باشد. در ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی اینگونه بیان میشود که : اگر به دلایلی تربیت اخلاقی کودک به خطر بیفتد حضانت از وی سلب خواهد شد.
اسلام: شرط به عهده گرفتن حضانت طفلی که مسلمان بوده، توسط پدر و مادر، اسلام است . کافر شدن یکی از والدین، می تواند، سبب سلب حضانت و از بین رفتن حق حضانت او گردد.
عدم ابتلا به بیماری واگیر: هرگاه پدر و یا مادری که دارای حق حضانت است به یک بیماری واگیردار، مانند سل مبتلا شده باشد که بیم سرایت آن برای طفل وجود داشته باشد، این امر می تواند، موجب سلب حضانت تا زمان درمان بیماری گردد. علت این مساله نیز این است که با توجه به تاکید قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، بر مصلحت طفل، ابتلا به یک بیماری واگیردار، می تواند سلامت و مصلحت طفل را به خطر انداخته و در مواردی، سبب مرگ وی شود و به همین علت، در صورت اثبات این بیماری، می توان، از مسئول حضانت، سلب حضانت کرد.
عدم ازدواج با شخص دیگر: بر اساس ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی، در صورت ازدواج مجدد مادر حضانت فرزند از وی سلب میشود. البته در این مورد مصلحت فرزند اولیت است و مادر میتواند با معرفی همسر خود به دادگاه چنین درخواستی را وارد کند.
سن حضانت فرزند چقدر است؟
با استناد به قوانین جمهوری اسلامی ایران به طور کلی شرایط حضانت فرزندان برعهده والدین خواهد بود؛ مگر در شرایط خاصی که عدم صلاحیت یکی از آنها و یا هردو برای حضانت فرزند به صورت قانونی تایید شود. بلوغ فرزندان عامل محدودیت سنی در نظر گرفته شده است. بر طبق قانون برای دختران نه سالگی و برای پسران پانزده سالگی به عنوان سن حضانت در نظر گرفته شده است در این مدت هیچ کدام از والدین که حضانت فرزند به آنها واگذار شده است نمی‌توانند مسئولیت های خود را در قبال فرزند ترک نمایند.
ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی:« هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است از نگاهداری او امتناع کند در صورت امتناع یکی از ابوین حاکم باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از اقرباء و یا به تقاضای مدعی‌العموم نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده او‌ست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.» |
شرایط حضانت فرزند بعد از طلاق زوجین به چه صورت است؟
پس از طلاق زوجین اولویت نگهداری از فرزندان تا سن هفت سالگی بر عهده مادر و از هفت سالگی حضانت آنها به عهده پدر خواهد بود. در صورتی که والدین بر سر حضانت فرزندان با مشکل مواجه شوند دادگاه درمورد شرایط فرزندان به صورت قانونی تصمیم خواهد گرفت.
لازم به ذکر است در صورتی که پدر به اعتیاد، قمار، فساد اخلاقی، بیماری روانی و… دچار باشد حضانت فرزند بعد از هفت سالگی نیز به مادر واگذار خواهد شد.
همچنین پس از به بلوغ رسیدن فرزند، خودش می تواند مادر و یا پدر را برای زندگی انتخاب کند. البته پدر موظف است در تمامی مدتی که فرزندان تحت حضانت مادر هستند هزینه‌های مرتبط با نگهداری فرزندان را تامین کند که این هزینه ها در قانون تحت عنوان نفقه فرزندان آمده است. مگر آن که در بحث طلاق توافقی بر روی این مساله به طور دیگر توافق انجام شده باشد.
شرایط حضانت فرزند بعد از طلاق توافقی
با استناد به قوانین جمهوری اسلامی ایران دادگاه موظف است در مورد حضانت فرزندان در هر نوع طلاقی تصمیم گیری کند.
چنانچه زوجین خواهان طلاق توافقی باشند و فرزندان به بلوغ نرسیده باشند (دختر کمتر از نه سال و پسر کمتر از پانزده سال داشته باشند) باید در مورد حق حضانت فرزندان، شرایط ملاقات طرف مقابل با فرزندان، میزان نفقه و پرداخت آن به توافق برسند.
در قوانین طلاق و حضانت فرزندان،حضانت طفل از مادری که مجددا ازدواج نماید گرفته و به پدر یا جد پدری واگذار می‌گردد.
اما در طلاق توافقی بعد از ازدواج مجدد مادر فرزندان همچنان تحت حضانت مادر باقی می مانند.
حضانت فرزند بعد از فوت والدین بر عهده کیست؟
بر طبق قانون در صورت فوت یکی از والدین حضانت فرزند برعهده والد زنده خواهد بود یعنی اگر پدر او فوت کرده است حضانت فرزند با مادر است و بالعکس. البته لازم به ذکر است در صورتی که دادگاه مادر را دارای صلاحیت لازم برای حضانت فرزند نداند حضانت از وی گرفته شده و به جد پدری ( پدربزرگ پدری) واگذار می گردد.
در صورتی که هردوی والدین فوت کرده باشند، حضانت فرزند بعد از والدین، بر عهده جد پدری خواهد بود در صورت فقدان جد پدری حضانت به نزدیکترین خویشان به ترتیب ارث واگذار خواهد شد.
- حضانت فرزندان بعد از ازدواج مجدد پدر یا مادر
- رها کردن طفل
- وضعیت تابعیت فرزندان در ازدواج با فرد خارجی
نکته قابل توجه در رابطه با حضانت این است که اگر حضانت فرزندان به مادر سپرده شود ولایت پدر و در غیاب او جد پدری نسبت به کودک تا زمان حیات آنان باقی است. به زبان ساده تر مادر نمی تواند برای کودکی که حضانتش را برعهده دارد معاملات انجام دهد یا حساب بانکی باز کند یا… و تمامی این مسائل بر عهده پدر یا جد پدری طفل می‌باشد.
آیا پدر و مادر می توانند از حضانت و نگهداری کودکشان خودداری کنند؟
اگر مادر حضانت فرزندان را قبول نکند ؟
هیچ یک از پدر و مادر حق ندارند در مدتی که حضانت کودک به عهده آنها است از نگهداری او امتناع کند در صورت امتناع یکی از پدر و مادر، قاضی باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از نزدیکان و یا به تقاضای دادستان نگاههداری طفل را به هر یک از پدر و مادر که حضانت به عهده او‌است الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا مؤثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمین کند.
دعاوی خانواده مربوط به حضانت فرزند
دعاوی خانواده در امور حضانت و نگهداری درصورتی است که مسئله طلاق مطرح باشد، که به صورت سلب حضانت فرزند از یک طرف عنوان میشود.
شرایط سلب حضانت از زوج و یا زوجه شامل:
- بدرفتاری و کتک زدن نامتعارف طفل
- اعتیاد به مواد مخدر، شهرت در فساد اخلاقی
- فحشا و اعتیاد به قمار بازی
- اجبار کودک به تکدی گری، گدایی، دستفروشی، ولگردی
- فوت والدی که حضانت را بر عهده دارد.
در این شرایط پدر یا مادر دعوای سلب حضانت فرزند را مطرح می‌کند و با درخواست کارشناسی دادگاه به آن رسیدگی میشود.
مقالات مشابه
طلاق بائن چیست؟
زمانی که زن و شوهر تصمیم به جدایی می گیرند، اقدام به طلاق می کنند. طلاق از حیث قابل رجوع بودن به دو دسته ی بائن و رجعی تقسیم می...
مراحل و روش درخواست اعسار مهریه
مهریه یکی از حقوق زوجه است که هر زمان، زن مطالبه نماید مرد مکلف به پرداخت است. درخواست اعسار مهریه، در صورتی پذیرفته می شود که...
حق توکیل به غیر چیست؟نکات مهم توکیل در فروش
حق توکیل به غیر چیست؟ ایا با وکالت تفاوت دارد؟ بعد از روشن شدن این مفهوم، به قانون توکیل و سپس ضمانت اجرای تعیین شده در...
۰ دیدگاه ثبت شده است.
دیدگاهتان را بنویسید