ضرب و جرح چه مجازاتی دارد؟
۱۱ دی, ۱۴۰۱ امور کیفری 0 مدت زمان مطالعه: 8 دقیقهفهرست مطالب
وقتی نزاع و درگیری بین دو نفر رخ می دهد گاهاً دعوا از حالت لفظی به دعوای فیزیکی و به زور بازو می رسد، در اینجا اصطلاحاً « ضرب و جرح » رخ می دهد. گاهی وقت ها نیز افراد به اشتباه اصطلاح « ضرب و شتم » را بکار می برند. اما تفاوت ضرب و جرم با ضرب و شتم در چیست؟ مجازات ضرب وجرح چیست؟ در چه صورتی می توان دعوایی با عنوان ضرب و جرح طرح کرد؟
ضرب و جرح یعنی چه
ضرب به معنای به آسیب خشک و بدون خونریزی است مثلاً وقتی مچ دست شخص در می رود یا کوفتگی و تورم و خون مردگی ایجاد می شود.
جرح به معنای جنایت علیه جسم است که آسیبی همراه با خون ریزی است. مثلا وقتی که به وسیله جسم تیزی، پوست شخص خراش داده می شود و خونریزی می کند یا حتی گاهی عضوی از بدن شخص را قطع می کنند.
اما اصطلاحی داریم به عنوان ضرب و شتم که با ضرب و جرح تفاوت دارد. شتم به معنای فحاشی و توهین است. پس به معنای دعوایی است که با آسیب جسمانی بدون خونریزی و فحاشی و توهین همراه است که می تواند تحت عنوان جرایم افترا یا توهین یا قذف قرار بگیرد. به دلیل همین تفاوت معنای این واژه ها باید در انتخاب عنوان دعوای خود دقت لازم را داشته باشید.
آسیب رساندن به دیگران به دو صورت امکان پذیر است. گاهی اوقات افراد به صورت عمدی و با قصد و نیت به دیگران آسیب می رسانند که به آن ضرب و جرح عمدی می گویند. گاهی اوقات نیز افراد بدون اینکه قصد آزار و آسیب رساندن به دیگران را داشته باشند بصورت غیر عمدی باعث آسیب دیدن دیگران می شود. که به آن ضرب و جرح غیر عمدی می گویند.
ضرب و جرح عمدی
هرگاه شخصی قصد آسیب رساندن به دیگران و ضرب و جرح داشته باشد و با این نیت با دیگران وارد درگیری شود و عملی را انجام دهد که آسیب مدنظر وارد شود، مرتکب جرم ضرب و جرح شده است. و بر اساس قانون مجازات اسلامی قابل مجازات است. بر اساس ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی، جنایت عمدی شامل موارد زیر می شود:
«جنایت در موارد زیر عمدی محسوب می شود: الف- هرگاه مرتکب با انجام کاری قصد ایراد جنایت بر فرد یا افرادی معین یا فرد یا افرادی غیرمعین از یک جمع را داشته باشد و در عمل نیز جنایت مقصود یا نظیر آن واقع شود، خواه کار ارتکابی نوعاً موجب وقوع آن جنایت یا نظیر آن بشود، خواه نشود. |
در اینجا شخصی که مرتکب جنایت عمدی بر جسم کسی شده است مثلا مرتکب جرم ضرب و جرح شده است، در صورت امکان قصاص می شود. برای قصاص نیز شرایط عمومی ای وجود دارد که در ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی سال ۹۲ آمده است و برای شرایط خاص قصاص هر عضو نیز باید به ماده قانونی آن مراجعه نمود. اما در جایی که قصاص امکان پذیر نباشد، بر اساس ماده ۶۱۴ قانون تعزیرات اگر جنایات مشمول موارد مشخص در این ماده باشد، مرتکب به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می شود:
«هر کس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی علیه مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم می شود.
طبق قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری میزان مجازات این جرم تغییر کرده است و به حبس درجه شش یعنی شش ماه تا دو سال تبدیل شده است.
تبصره – در صورتی که جرح وارده منتهی به ضایعات فوق نشود و آلت جرح اسلحه یا چاقو و امثال آن باشد مرتکب به سه ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.»
علاوه بر مصادیق ماده فوق اگر مرتکب به هرکدام از جرایم مذکور در ماده ۶۱۷ و ۶۱۸ قانون مجازات محکوم شود نیز مجازات حبس خواهد داشت. اما در غیر از موارد بیان شده، برای ضرب و جرح های خارج از مواد فوق، دیگر مجازات حبس نداریم.
ضرب و جرح غیر عمدی
جرم عمدی، جرمیست که شخص با قصد و نیت قبلی اقدام به ارتکاب عملی می کند تا نتیجه ی خاصی برای او حاصل شود. در جرم غیرعمد عمدتا شخص قصد و نیت آسیب رساندن یا ارتکاب اعمال مجرمانه ای را ندارد. برای اطلاعات بیشتر مطلب ضرب و جرح غیرعمدی را مطالعه کنید.
ضرب و جرح بدون آثار
اگر در دعوا و درگیری ای، ضرباتی به شخص وارد شود که هیچ اثری بر روی بدن او برجای نگذارد مثلاً کبود یا متورم نشود، در اینجا قصاص و دیه وجود ندارد اما در این خصوص، قانون گذار مجازات تعزیری برای شخص ضارب در نظر گرفته است. بر اساس ماده ۵۶۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مجازات ضرب و جرح بدون اثر به شرح زیر است:
« در مواردی که رفتار مرتکب نه موجب آسیب و عیبی در بدن گردد و نه اثری از خود در بدن برجای بگذارد ضمان منتفی است لکن در موارد عمدی در صورت عدم تصالح، مرتکب به حبس (نود و یک روز تا شش ماه) یا شلاق تعزیری (یازده تا سی ضربه) درجه هفت محکوم می شود.»
آیا ضرب و جرح عمدی قابل گذشت است؟
از آن جا که به جریان افتادن این جرم نیاز به شکایت شاکی خصوصی دارد، این جرم در صورتی که مجازات آن قصاص باشد در زمره جرایم قابل گذشت قرار می گیرد و شاکی در هر مرحله می تواند گذشت کند. اما در جایی که شخص به مجازات ماده ۶۱۴ محکوم شود یا اینکه بخشیدن او و عدم اجرای مجازات باعث بهم ریختن نظم عمومی جامعه شود در اینجا، حتما مجازات در خصوص او اجرا خواهد شد.
ضرب و جرح همسر
زن و شوهر باید نسبت به یکدیگر احترام نگه دارند و درصورتی که هر کدام از آن ها احترام را زیر پا گذاشته و اقدام به آسیب به دیگری کند، در مراجع قضایی قابل شکایت است. در خصوص جرم ضرب و جرح که شوهر در مورد همسرش انجام دهد، می تواند منجر به مجازات دیه یا قصاص یا حبس شخص ضارب شود. همچنین این مسئله می تواند جزو مصادیق عسر و حرج خانم قرار بگیرد .برای اطلاعات بیشتر به مطلب عواقب ضرب و جرح همسر مراجعه کنید.
نحوه اثبات ضرب و جرح
برای اثبات این جرم شخصی که مورد ضرب و جرح واقع شده است شخص باید طرح دعوی نموده و باید سریعا به پزشکی قانونی مراجعه کند. نامه ی پزشکی قانونی را در خصوص میزان جراحات وارده بگیرد و به عنوان مدرک در دعوی ارائه کند. هر چه مدت بیشتری مراجعه به پزشکی قانونی طول بکشد، امکان کمتر شدن یا از بین رفتن اثر جراحات بیشتر است. البته این نکته نیز قابل توجه باشد که گرفتن نامه ی پزشکی قانونی تنها یکی از دلایل است ولی دلیل قطعی ای بر مقصر بودن طرف مقابل نیست و همه چیز بستگی به رای و نظر قاضی و دادگاه دارد.
دیدگاهتان را بنویسید