قرار منع تعقیب چیست؟
۲۵ آذر, ۱۴۰۱ کیفری 1 مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
هنگامی شخصی در جایگاه متهم قرار می گیرد،پس از گذشت مراحل رسیدگی، دادگاه ممکن است قراری را بر حسب شرایط صادر نماید. در این مطلب می خواهیم به قرار منع تعقیب بپردازیم.
قرار در قانون تعریف نشده است تنها در ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی در ادامه ی تعریف حکم قرار را مشخص کرده است:
” چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به طور جزیی یا کلی باشد ، حکم و در غیر این صورت ، قرار نامیده می شود “
برای صدور قرار باید قانون گذار از قبل در قانون امکان آن را بیان کرده باشد.
قرار ها بطور کلی براساس قابلیت فرجام خواهی آنها به دو دسته تقسیم می شوند: قرار نهایی و قرار غیر نهایی.
فهرست مطالب
قرار منع تقعیب
قرار منع تعقیب در دسته ی قرار های نهایی می باشد. به این معنا که چون عمل شخص جرم نبوده یا دلایل کافی برای اثبات جرم وجود ندارد یا اصلا جرم به این شخص منتسب نیست، قرار منع تعقیب توسط دادگاه صالح برای شخص صادر می شود. این قرار از براساس ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی از جمله قرار های ماهوی می باشد:
بازپرس در صورت جرم بودن عمل ارتکابی و وجود ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار جلب به دادرسی و در صورت جرم نبودن عمل ارتکابی و یا فقدان ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار منع تعقیب صادر و پرونده را فوری نزد دادستان ارسال می کند. دادستان باید ظرف سه روز از تاریخ وصول، پرونده تحقیقات را ملاحظه و نظر خود را به طور کتبی اعلام کند و پرونده را نزد بازپرس برگرداند. چنانچه مورد از موارد موقوفی تعقیب باشد، قرار موقوفی تعقیب صادر و وفق مقررات فوق اقدام می شود.
دلایل صدور قرار منع تعقیب:
۱.عمل شخص جرم نبوده است:
در قوانین جزایی ایران برای مجرم شناختن شخصی، اصلی داریم به نام اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها. این اصل بیان می کند که عملی جرم است که مطابق با قوانین ایران جرم انگاری شده باشد و شرایط آن جرم و مجازات ان نیز توسط قانون گذار در قانون پیش بینی شده باشد. بنابراین اگر عمل شخصی خارج از مسائلی باشد که قانون گذار جرم انگاری کرده است، عمل او جرم نیست و آن شخص نیز مجرم نیست بنابراین تبرعه می شود و قرار منع تعقیب برای او صادر می شود. در این جا دیگر امکان طرح مجدد این دعوی وجود ندارد.
۲.عدم کفایت ادله برای انتساب جرم:
ادله ی کافی برای اثبات یک جرم براساس ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی شامل:
ادله اثبات جرم عبارت از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است.
بنابراین اگر هریک از ادله مذکور برای متهم کردن شخص به جرمی وجود نداشته باشد، قرار منع تعقیب برای او صادر می شود. اما در این فرض می توان پس از بدست آوردن ادله ی کافی، شکایت طرح کرد و مجددا پرونده را به جریان انداخت.
۳.عدم انتساب اتهام به شخص متهم:
در این فرضی جرمی رخ داده است اما شخصصی که اتهام به او منتسب شده است، واقعا مرتکب این عمل نبوده است .یا حتی عمل او بوده است اما عمل او توسط عوامل رافع مسئولیت کیفری و یا عوامل موجهه جرم که قانون گذار پیش بینی کرده است توجیه می شود و این فرد فاقد مسئولیت کیفری می باشد.
آیا می توان به قرار منع تعقیب اعتراض کرد؟
براساس ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری این قرار از جمله قرار های قابل اعتراض است و مهلت اعتراض نیز در تبصره ی همان ماده آمده است:
علاوه بر موارد مقرر در این قانون، قرارهای بازپرس در موارد زیر قابل اعتراض است:
الف – قرار منع و موقوفی تعقیب و اناطه به تقاضای شاکی
ب – قرار بازداشت موقت، ابقاء و تشدید تامین به تقاضای متهم
پ – قرار تامین خواسته به تقاضای متهم
تبصره – مهلت اعتراض به قرارهای قابل اعتراض برای اشخاص مقیم ایران ده روز و برای افراد مقیم خارج از کشور یک ماه از تاریخ ابلاغ است.
مرجع صالح رسیدگی به قرار منع تعقیب
مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراض، همان دادگاهیست که صلاحیت رسیدگی به جرم اصلی را برعهده دارد.
مقالات مشابه
در چه جرائمی دیه پرداخت می شود؟ نرخ دیه درسال ۱۴۰۳
دیه چیست ؟ در چه مواردی دیه پرداخت می شود؟ انواع دیه در قانون مجازات نرخ دیه درسال 1403 مهلت پرداخت آن چقدر...
تخریب جهیزیه توسط زوج
اختلافات خانوادگی زن و شوهر وقتی به مرحله ی طلاق میرسد یکی از موضوعات نیازمند توافق، جهیزیه است و علاوه بر استرداد جهیزیه بدون...
مجازات سوء استفاده و کلاهبرداری از چک سرقتی
چک یکی از اسناد مهم تجاری است که مانند اسکناس و وجه رایج در مبادلات استفاده می شود. موضوعات کیفری و جرائم متفاوتی میتواند با...
دیدگاهتان را بنویسید
یک دیدگاه ثبت شده است.
[…] شواهد کافی یا اثبات مجرم نبودن شخص خاتمه پیدا می کند و قرار منع تعقیب صادر می […]