چگونه عقد دائم باطل می شود؟
۲۳ بهمن, ۱۴۰۰ دستهبندی نشده 0 مدت زمان مطالعه: 6 دقیقهشرایط بطلان ازدواج دائم چیست؟
چطور ازدواج دائم منفسخ می شود؟
چه شرایطی موجب بطلان ازدواج دائم میان زوجین می شود؟
بر اساس شرع و قوانین ایران، ازدواج امری مقدس است که به دو دسته ی ازدواج موقت و ازدواج دائم تقسیم می شود. در هر کدام از این ازدواج ها شرایطی جهت بطلان و فسخ شدن آن ها در قانون پیش بینی شده است که در ادامه به موارد فسخ و بطلان ازدواج دائم می پردازیم.
فهرست مطالب
ازدواج دائم چیست؟
هنگامی که عقد ازدواجی میان زن و مردی منعقد می شود، در صورتی که هر دو طرف قصد داشته باشند تا ازدواجشان به صورت مداوم بین آن ها پا بر جا باشد، ازدواج آن ها ازدواج دائمی است که روابط زناشویی میان آن ها به صورت دائمی خواهد بود. اما در مقابل هنگامی که طرفین بخواهند ازدواج میان آن ها برای مدت محدود و مشخصی باشد، ازدواج موقت اتفاق می افتد.
فسخ کردن عقد ازدواج
در مورد فسخ عقد ازدواج باید بیان کرد که هر گونه شرط یا اختیاری مبنی بر فسخ ازدواج که با توافق طرفین بوجود آمده باشد، باطل خواهد بود. هیچکدام از زوجین حق ندارند اختیار فسخ عقد ازدواج را به طرف مقابلشان بدهند. شرط یا اختیار فسخ باطل است اما عقد ازدواج صحیح است.
” ماده ۱۰۶۹ قانون مدنی:شرط خیار فسخ نسبت به عقد نکاح باطل است ولی در نکاح دائم شرط خیار نسبت به صداق جایز است مشروط بر اینکه مدت آن معین باشد و بعد از فسخ مثل آنست که اصلا مهر ذکر نشده باشد.” |
عقد ازدواج از جمله عقود لازم است. به این معنا که هیچکس حق برهم زدن آن را ندارد مگر اینکه قانون برای هر کدام از طرفین حق فسخی قائل شده باشد. در مورد ازدواج نیز در موارد مشخصی قانون گذار برای هریک از زن یا شوهر، حق فسخ قائل شده است. در ادامه به بررسی موارد و دلایل قانونی ای که می تواند حق فسخ عقد ازدواج، برای هر یک از زوجین بوجود بیاورد می پردازیم.
۱) جنون
یکی از مواردی که موجبات فسخ نکاح را بوجود می آورد، جنون و دیوانگی است. به طور کلی جنون به دو دسته تقسیم می شود:
- جنون ادواری: جنون ادواری به این صورت است که شخص بعضی اوقات در حالت جنون است و بعضی اوقات در حالت سلامت عقل به سر می برد.
- جنون اطباقی: جنون اطباقی نیز به جنونی گفته می شود که به صورت مستمر و پایدار است.
” ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی:جنون هر یک از زوجین به شرط استقرار اعم از این که مستمر یا ادواری باشد برای طرف مقابل موجب حق فسخ است.” |
در صورتی که هر کدام از زوجین مجنون باشد اما طرف مقابل به این عیب آگاه نبوده باشد، حق دارد که عقد ازدواج را فسخ نماید. اما در صورتی که هرکدام از آن ها به جنون آگاه باشد و با علم ازدواج کند، دیگر حق فسخ نخواهد داشت.
همچنین اگر جنون آقا چه قبل از عقد و چه بعد از آن بوجود بیاید خانم حق فسخ خواهد داشت. اما مرد تنها در صورتی حق فسخ ازدواج را خواهد داشت که خانم قبل از وقوع عقد مجنون بوده باشد و او نداند.
۲) عیوب جنسی مرد
یکسری عیوب جنسی در مرد وجود دارد که در صرتی که مردی آن عیوب را داشته باشد، نمی تواند به خوبی رابطه ی جنسی برقرار نماید. این موضوع می تواند موجب فسخ ازدواج را از طرف خانم بوجود بیاورد.
” ماده ۱۱۲۲ قانون مدنی:عیوب زیر در مرد موجب حق فسخ برای زن خواهد بود: |
۳) عیوب زن
یکسری عیوب هستندکه می توانند موجب فسخ نکاح از طرف مرد شود. البته در صورتی که این عیوب در زمان انقعاد عقد ازدواج وجود داشته باشد، آقا می تواند عقد ازدواج را فسخ نماید.
” ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی:عیوب ذیل در زن موجب حق فسخ برای مرد خواهد بود: |
۴) تدلیس و تخلف از شرط
در صورتی که هرکدام از زن یا مرد، شرایطی یا صفتی را به صورت غیرواقعی در طرف مقابل خود شرط کرده باشند، و این شرط جزو دلایل اصلی وقوع ازدواج باشد، یعنی علت اصلی و اساسی واقع شدن عقد ازدواج باشد، طرف مقابل حق فسخ ازدواج را خواهد داشت.
” ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی:هر گاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متباینا بر آن واقع شده باشد.” |
برای اینکه عقد ازدواج به دلیل خیار تخلف از شرط یا خیار تدلیس فسخ گردد باید طرف مقابل دو چیز را اثبات نماید:
- اول اینکه عقد بر مبنای این شرط واقع شده است و به نوعی شرط ضمن عقد بوده است.
- دوم اینکه طرف مقابل فاقد وصف مذکور است و از این شرط تخلف کرده است.
انفساخ عقد ازدواج
در مورد عقد ازدواج دائم نیز قانون گذار شرایطی را در نظر گرفته است که بدون دخالت هریک از زوجین، در صورت وقوع آن شرایط، حق ازدواج به صورت خود به خود منحل می شود و انفساخ رخ می دهد.
موارد انفساخ یا بطلان عقد ازدواج شامل:
لعان
لعان به این معناست که مردی بچه ای را منتسب به خودش نداند یا اتهام زنا به همسرش بزند. در صورتی که اقدام به لعان کنند، حرمت ابدی بین آنها بوجود می آید و تا ابد به هم حرام می شوند.
فوت یکی از زوجین
در صورت فوت یکی از زوجین، چه فوت واقعی باشد و چه موت فرضی باشد در هر صورت بعد از فوت هریک از زوجین عقد ازدواج به صورت خود به خود منحل می شود.
موانع نکاح
موانع نکاح دو دسته هستند. یکسری موانعی هستند که اگر قبل از وقوع عقد ازدواج وجود داشته باشد، مانع از انعقاد عقد ازدواج می شود. اما در صورتی که در طول ازدواج اتفاق بیفتند، باعث بطلان عقد ازدواج نمی شوند. این مورد در ماده ۱۰۵۵ قانون مدنی آمده است.
” ماده ۱۰۵۵ قانون مدنی:نزدیکی به شبهه و زنا اگر سابق بر نکاح باشد از حیث مانعیت نکاح در حکم نزدیکی با نکاح صحیح است ولی مبطل نکاح سابق نیست.” |
یکسری مواردی وجود دارد که فقدان آن ها هم قبل از انعقاد ازدواج و هم بعد از آن شرط است. مانند ازدواج با اقوام رضاعی.
دیدگاهتان را بنویسید