تنظیم قرارداد و نکات ضروری
۴ آبان, ۱۴۰۱ قراردادها 1 مدت زمان مطالعه: 8 دقیقهدر این مطلب می خواهیم به توضیح کامل شرایط و نکاتی که باید در نوشتن و انعقاد قراردادها رعایت کنید تا یک قرارداد عالی و بدون نقص داشته باشید بپردازیم. در ادامه ی مطلب راهنمایی جامعی در خصوص تنظیم قراردادهای مشارکت، پیمانکاری، سرمایه گذاری، شرکتی و… خواهیم داشت.
کمتر از یک ساعت پاسخ خود را دریافت کنید
فهرست مطالب
نحوه تنظیم قرارداد
اگر شخصی عادی و یا مدیر و یا نماینده یک شرکت هستید و قراردادی را میخواهید تنظیم کنید لازم است خاطر نشان کنیم مفاد لازم در تنظیم قرارداد هیچ اصول مشترکی ندارد و بسته به نوع پیمان کاملا متفاوت است. هردو طرف قرارداد هرگونه توافقی که لازم باشد با درنظر گرفتن قوانین امری میتوانند در قرارداد بیان کنند.
قرارداد جنبه های مختلفی دارد و برای تنظیم یک قرارداد مناسب و حرفه ای باید تمام ابعاد آن در نظر گرفته شود، از قبیل جنبه های حقوقی، مالی، بازرگانی و فنی. لذا با توجه به وسعت ابعاد قرارداد لازم است تا در هر چهار حوزه نام برده متخصص آن به کمک شما بیاید. به عنوان مثال در صورت خرید یک کالای خارجی لازم است کارشناس فنی کیفیت آن را با شرکت ارائه دهنده بررسی، کارشناس بازرگانی امور خرید و بازرگانی را بررسی کرده و کارشناس مالی امور مربوط به نقل و انتقال و جزئیات مالی آن را بررسی نماید.
در این میان مسائلی چون ضمانت اجرای تعهدات، اثر فورس ماژور در قرارداد، قانون حاکم یا مرجع حل و فصل اختلافات احتمالی تعیین شود که جنبه حقوقی دارد. البته واقعیت این است که این چهار مورد علارغم تفاوت با هم مرتبط بوده و مستقل از هم قابل بررسی نیستند و تمام بندهای قرارداد اصولاً بار حقوقی دارند. بنابراین نیاز است که هر یک از متخصصین حوزه یاد شده حداقل اطلاعات ضروری از حوزه های مرتبط هم جهت تنظیم قرارداد داشته باشند.
نحوه تنظیم قرارداد های تخصصی
پیش از تنظیم قرارداد باید چالش های احتمالی که ممکن است در آینده ایجاد شود شناسایی شده و سپس برای چالش های اخیر راهکارهای مناسبی در قرارداد پیش بینی گردد . به عبارت دیگر اولین قدم در تنظیم قرارداد شناسایی چالش ها و ارائه راهکار است. برخی از این چالش ها خاص و برخی دیگر عمومیت بیشتری برخوردار هستند.پیش از تنظیم قرارداد باید طرف قرارداد اعتبار سنجی شود، که چقدر می خواند و می تواند قراردادی را اجرا کند برای سنجش این موضوع می توانند عملکرد وی را در گذشته بررسی کرده و یا در مقیاس کوچکتری با وی همکاری کنید اعتبارسنجی مقدم بر تعیین محتوای قرارداد بوده و گرفتن وسایل و تضامین اصولاً جای اعتبارسنجی را نمی گیرد.
بهتر است طرفین قرار توافقات خود را مکتوب کنند. نوشتن و مکتوب کردن فواید متعددی دارد، از جمله اینکه بیانگر میزان جدیت اشخاص در اجرای تعهدات است. گاه از سوء تفاهم ها جلوگیری می کند گاه مانع فراموشی توافق است و همچنین بهترین دلیل برای اثبات واقعیت است. به همین دلیل گفته می شود “نوشته بهترین شاهد” است.
نوشته عادی و رسمی
نوشته در تنظیم قرارداد اصولاً لزومی ندارد که رسمی باشد بلکه نوشته عادی هم معتبر است. البته سند رسمی امتیازاتی دارد که سند عادی فاقد آن است. همچنین اصولاً لزومی ندارد که سند کاغذی باشد بلکه سند الکترونیکی هم معتبر است، مانند پیامک. گاه گرفتن نوشته با توجه به ملاحظات عملی دشوار است مانند اینکه مدیرعامل به کارمند خویش دستور شفاهی دهد که به جای وی سندی را امضا کند در این موارد بهتر است کارمند برای ایجاد دلیل موضوع را کتباً از وی استعلام کند مانند اینکه در قالب نامه یا پیامکی از او سوال کند که منظور از امضای سند فلان سند خاص است؟
قرارداد شفاهی چیست؟
اگرچه نوشتن قرارداد موجب کاهش اختلافات و دعاوی می شود و به اهمیت آن تاکید شده است ولی قراردادهای شفاهی هم اصولا معتبر بوده و در صورت اثبات، منشا اثر هستند. اگرچه اثبات آنها گاه دشوار است. از مهم ترین متون قانونی که صراحتا بر اعتبار قرارداد شفاهی تاکید نموده است ، ماده ٧ قانون کار است. مطابق ماده اخیر :” یک قرارداد کار ممکن است کتبی و شفاهی باشد “. بنابراین اگر کارفرما و کارگر خویش قرار داد منعقد نکنند ولی کارمند بتواند به استناد سایر ادله رابطه کارگری و کارفرمایی را اثبات کند، از تمام مزایای قانونی برخوردار خواهد شد. بنابراین فقدان قرارداد کتبی به منزله فقدان قرارداد نیست.
با توجه به هدف از انعقاد عقد و صلاحیت و ویژگی های طرف قرارداد و همچنین آثار قانونی هر یک از عقود معین باید قالب قانونی مناسبی برای توافقات انتخاب شود. اگرچه طرفین در انتخاب قالب و تنظیم قرارداد اصولا آزاد هستند ولی پس از انتخاب قالب قانونی احکام خاصی بر رابطه آنها بار می شود که ممکن است یکی از طرفین یا هر دو از آن آگاه باشد.
تعیین محتوای قرارداد
تعیین محتوای قرارداد اصولا در اختیار طرفین است. مانند اینکه مالک، خانه خویش را به چه قیمتی بفروشد، نقدی و اقساطی، خسارت تاخیر وقت بگذارد یا خیر، تمام تابع اراده طرفین قرارداد است و تنظیم کننده سند باید اراده طرفین را در سند بنویسد. و اینکه در سند چاپی پیش فرض دیگری ذکر شده باشد به عنوان مثال ممکن است در مبایعه نامه چاپی ذکر شده باشد که برگشت خوردن چک های خریدار تاثیری در معامله ندارد. در مورد اخیر فروشنده و خریدار می تواند توافق کنند که بند اخیر حذف شده و به جای آن نوشته شود که در صورت برگشت خوردن چک خریدار و فروشنده حق فسخ قرارداد را دارد .همچنین ممکن است که در قرارداد چاپی شرطی را اضافه نمود. مانند اینکه فروشنده بر خریدار شرط کند که تا تمام بهای معاملات را نپرداخته است حق فروش و انتقال ملک را نداشته باشد.
سلسله مراتب تنظیم قرارداد
قوانین حاکم بر قراردادها بر دو قسم است. قوانین امری و تکمیلی. قوانین امری قوانینی هستند که چارچوب و قلمرو آزادی طرفین عقد را تعیین می کند و به نوعی خط قرمز و حاکمیت هستند و به همین دلیل طرفین نمی تواند خلاف آن توافق کنند. به عنوان مثال قانون کار در جهت حمایت از کارگر حداقل حقوق و مزایا برای وی در نظر گرفته و هر گونه توافق کمتر از حقوق اخیر و باطل می داند.
در مقابل قوانین تکمیلی قانونی است که طرفین قرارداد می تواند آن را تغییر داده و خلاف آن توافق کنند البته در صورت سکوت طرفین و عدم ذکر مطلبی در قرارداد، قانون اخیر خلاء قرارداد را تکمیل خواهد کرد. به عنوان مثال اگر در قرارداد ذکر نشود که برگشت خوردن چک خریدار ، به فروشنده حق فسخ می دهد یا نمی دهد، اصل بر این است که فروشنده حق فسخ ندارد و این مسئله در ماده ماده ۴۵۷ قانون مدنی آمده است.
اثبات مالکیت به چه مدارکی نیاز دارد؟
سلسله مراتب قواعد حقوقی در رابطه با تنظیم قراردادها
۱ – در صورت وجود قانون آمره همان ملاک است. ماده ۹۷۵ قانون مدنی.
۲ – در صورت فقدان آن، توافق طرفین ملاک است. ماده ۱۰ قانون مدنی.
۳ – در صورت سکوت قرارداد عرف حاکم است. مواد ۲۲۰ و ۲۲۵ قانون مدنی.
۴ – در صورت نبود عرف خاصی، قانون تکمیلی اعمال خواهد شد. ماده ۲۲۰ قانون مدنی.
۵ – در صورت نبود هیچ یک از منابع اخیر قاضی باید بر اساس اصول کلی حقوقی و نظریات علمای برجسته حقوق حکم قضیه را استنباط نموده و دعوا را فیصله دهد. اصل ۱۶۷ قانون اساسی.
در صورت امکان جهت تنظیم قرارداد بهتر است پیش از مذاکرات اطلاعات لازم جمع آوری شود تا در جلسه مذاکره نسبت به پیشنهاد های احتمالی طرف مقابل واکنش مناسبی داشته باشیم. علاوه بر این لازم است در مذاکرات گزینه ها و جایگزین های متعدد داشته باشیم. همچنین پس از جمع آوری اطلاعات لازم جهت تنظیم قرارداد بهتر است پیش نویسی از قرارداد تهیه کرده و در جلسه حضوری جهت انعقاد عقد با پیش نویس حاضر شویم.
شکل ظاهری پیش نویس قرارداد و عناوین مواد آن
ماده ۱ : طرفین قرارداد
ماده ۲ : موضوع قرارداد
ماده ۳ : مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن
ماده ۴ : مشخصات کالا و نحوه تصویب آن
ماده ۵ : تعهدات طرف اول
ماده ۶ : در حالات طرف دوم
ماده ۷ : فرس ماژور
ماده ۸ : شرایط متفرقه
ماده ۹ : ضمانت اجرا ها
ماده ۱۰: آثار پس از انحلال قرارداد
ماده ۱۱: اقامتگاه و شیوه ابلاغ
ماده ۱۲: حل و فصل اختلافات
ماده ۱۳: ضمایم و پیوست ها
ماده ۱۴: تعداد نسخه ها و امضای قرارداد .
ادامه مطلب در نحوه تنظیم قرارداد ۲ مطالعه کنید. در این مطلب، نکات و مطالب بسیار ریزی که باید در تنظیم قرارداد رعایت کنید نوشته شده است.
بسیار بسیار عالی و سپاس از جامعیت و کامل بودن مطالب . خدا قوت پاینده و سلامت و همواره موفق و سربلند باشید